Илјада и седимстотин шесдесет и второ лето
в Охрида од Цариграда дошел Салаор.
Еј! Дошел Солаор.
Се претставил пред Арсениа, наша Патрика честнаго
и му рек'л слово горко, слово жалостно.
Еј! Слово жалостно.
Царска волја е да тргнеш, денеска за Цариграда
на тебе од врли Грци, голем поплак е.
Еј! Голем поплак е.
Собрал патрик свое стадо, в црква Свјати Климентова
благослов им дал последен, р'це заплетил.
Еј! Р'це заплетил.
Д'лго време липал старец, в молчење в'сенародно
и по бела брада ронел с'лзи горешти.
Еј! С'лзи горешти.
Слушајте ме мили чеда, јас ќе идам в Цариграда
на мене од врли Грци голем поплак е.
Еј! Голем поплак е.
Грцкиј патрик ќе ни строши, славна Охридска Столица
и мене до смрт ќе држи в заточение
Еј! В заточение.
Ќе прати владици Грци, лицем светци срцем в'лци
ќе ве дават, ќе ве стрижат, ќе м'лзат до крв.
Еј! Ќе молзат до крв.
Меѓу народа ќе сејат, несогласје и раздори,
да се мразат син со татка и со брата брат.
Еј! И со брата брат.
И ќе викнете до Бога, и крило не ќе најдете,
смирени ќе наведете глави доземи.
Еј! Глави до земи.
Ќе ми бидете сираци, така било написано.
Елате ми да ве гушна за последен п'т.
Еј! За последен пат.
Ч'рна т'га поразила, старо, младо, м'жи, жени,
Вси со р'це заплетени с'лзи проливат.
Еј! Солзи поливат.
Тој ги гушка, тие т`жни, му целуват десна р'ка и од р'ка
как' од извор с'лзи се лејат.
Еј! Солзи се лејат.
Вјахнал Патрик брза коња, и неволно уп'тил се.
Тога грмкиј плач народен небо процепил.
Еј! Небо процепил.
Умилил се чесниј Патрик, свалил шапка навезана,
погледал на сино небо, љуто прок'лнал.
Еј! Љуто проколнал:
„Ох! послушај, милиј Боже! Хаир никога да немат
Стамче беј и Бујар Лигдо, Пејко челеби!
Еј! Пејко челеби.
Милостивиј Бог послушал, Патричка горешча клетва,
слава нихна, семе нихно погубил со шум.
Еј! Погубил со шум.
И сега во куќи нихни, ткае пајак пајачина
и на пусти стрехи нихни хукат хутове.
Еј! Хукат хутове.
Го прочитавте целиот текст? Го знае(в)те веќе? Ако да - убаво, ако не, не е страшно. Песната / Поемата му се припишува на големиот македонски Поет Глигор Прличев, макар што има и „муабет“ дека бил инспириран од песна создадена од Народот, која ја преработил и дополнал. И да е точен „муабетот“, не менува ништо, една прекрасна песна за една трагедија на Македонскиот Народ. Во песната се пее за укинувањето на Охридската Архиепископија од страна на Цариград (Истанбул) , под влијание / нарачка на грчката црква. За оваа случка пишувале многумина, а ние нема директно да ја обработуваме содржината. За нашиов муабет, пред се е важно тоа што исто како во „Учи ме Мајко Карај ме“ и „Големо Чудо“, без разлика дали „народна“ или „авторска“, се рас-кажува некој настан, некоја „приказна“.
Да ја напишам сега и „Сердарот“? Или ќе испее некој некоја друга песна? „Ми Заплакало Селото Ваташа“? „Абер ми иди од Солуна Града“? Се надевам се разбираме...
Би можеле да наброиме барем неколку стотини такви Македонски Народни песни / поеми, и не само Македонски, луѓето многу често практикуваат да пеат за Херои, анти-Херои, херојски подвизи, предавства, важни настани.
Да разгледаме некои дефиниции за епика и поезија:
Поезија (Од Википедија, слободната енциклопедија)
Цитирам:
(Од Википедија, слободната енциклопедија)
Цитирам:
Епика (Од Википедија, слободната енциклопедија)
Цитирам:
Значи, Поезија да ти било од „старо-грчки“ (што и да означува тој поим „грчки“) „поиесис“ (ако го прочитаме Коине зборот, најверојатно се чита како [пои:ес:ис] или [пои:ое:сис] , или од ποιέω = создавам , каде она „старо-грчкото“ би било [пои:е:о] или [по:и:је:о] )
Пее на грчки = τραγουδώ [тра:гоу:до]
Ајде да разгледаме како се вели за „пее“ и „поема“ / „песна“ на неколку „словенски“ јазици. (и на неколку други)
Полски
piosenka, pieśń, śpiew, śpiewka, przyśpiewka, pośpiew, śpiewanka, pieśń nabożna, pienie
пее = śPIEwać, śpiew,
Руски / Украински / Белоруски
поэма, поема, пение, спевка, зустрічати співом, спеть, воспевать, припевать, песня
пее = петь, співати, спяваць
Чешки / Словачки
báseň, píseň, pieseň
пее = zpívat, opěvovat, spievať, zaspievať, ospevovať
Словенски (Словенечки)
pesem, poema
пее = poje, pojejo
Српски / Хрватски
песма, поема, спев, pjesma, poema, spjev
пее = пева, pjeva
Азербеџански
poema (претпоставувам преку рускиот)
пее = oxumaq
Романски
poem, poezie, poemă
пее = cânta
Италијански / Латински
poesia, poema, poemetto
пее = cantare
Германски
Gedicht, Dichtung,
Poem пее = singen
На МНОГУ Македонски дијалекти ПОЕ = ПЕЕ.
Да го анализираме следниот текст:
Слободен превод:
Значи ПОЕзија и Е-ПОИ се ПОЕ-ле како Народни Песни и преку својата ПОЕтска форма служеле за пренесување на податоци за настани (личности, итн.) и искуства.
Зошто „од грчко“? Тие кои го напишале тоа, не знаеле Македонски и други „словенски“ јазици“? Или смислен акт, извртување на дел од минатото?
Зошто воопшто потребата да се присвојува, или да се етикетира како „грчко“ и ова, и толку од она кое „западниот свет“ не го разбира, исто како што не разбираат и поголемиот дел од „грците“, кога на Македонски и на други „словенски“ јазици има совршено логично и описно значење? Нека не биде „македонско“, но доколку некој етикетира нешто како „грчко“ или дека доаѓа од некој „грчки“ или „старо-грчки“ збор (второво претежно се мисли на Коинето, кое е посебна приказна...), тогаш молам за објаснување! И секако, да не се отфрла можноста дека Македонците или некои други се „кумовите“ на некои работи.
И тие Античките, и ние денешните, зборуваме јазик кој е многу сличен на јазикот кој го говорело домородното население на Балканот, пред доаѓањето на оние што се нарекуваат како „антички грци“. Од проста причина, што живееме на истата територија, и јазикот се пренесувал од колено на колено, преку говорот и ПОЕњето. Од проста причина, што никогаш во последните 3000 години Македонија не била пустина. Секогаш била населена.
Од Преди Многаја Лета
На Многаја Лета
Автор: Ѓорѓи МАРКОВ
1. Hoivik, S; Luger, K (3 June 2009). "Folk Media for Biodiversity Conservation: A Pilot Project from the Himalaya-Hindu Kush". International Communication Gazette 71 (4): 321–346.
2. Ahl, Frederick; Roisman, Hannah M (1996). The Odyssey Re-Formed. Cornell University Press. pp. 1–26. ISBN 0801483352.. Others suggest that poetry did not necessarily predate writing. Goody, Jack (1987). The Interface Between the Written and the Oral. Cambridge University Press. p. 98. ISBN 0521337941.
(продолжува, нова приказна и нова песна во следниот дел)
в Охрида од Цариграда дошел Салаор.
Еј! Дошел Солаор.
Се претставил пред Арсениа, наша Патрика честнаго
и му рек'л слово горко, слово жалостно.
Еј! Слово жалостно.
Царска волја е да тргнеш, денеска за Цариграда
на тебе од врли Грци, голем поплак е.
Еј! Голем поплак е.
Собрал патрик свое стадо, в црква Свјати Климентова
благослов им дал последен, р'це заплетил.
Еј! Р'це заплетил.
Д'лго време липал старец, в молчење в'сенародно
и по бела брада ронел с'лзи горешти.
Еј! С'лзи горешти.
Слушајте ме мили чеда, јас ќе идам в Цариграда
на мене од врли Грци голем поплак е.
Еј! Голем поплак е.
Грцкиј патрик ќе ни строши, славна Охридска Столица
и мене до смрт ќе држи в заточение
Еј! В заточение.
Ќе прати владици Грци, лицем светци срцем в'лци
ќе ве дават, ќе ве стрижат, ќе м'лзат до крв.
Еј! Ќе молзат до крв.
Меѓу народа ќе сејат, несогласје и раздори,
да се мразат син со татка и со брата брат.
Еј! И со брата брат.
И ќе викнете до Бога, и крило не ќе најдете,
смирени ќе наведете глави доземи.
Еј! Глави до земи.
Ќе ми бидете сираци, така било написано.
Елате ми да ве гушна за последен п'т.
Еј! За последен пат.
Ч'рна т'га поразила, старо, младо, м'жи, жени,
Вси со р'це заплетени с'лзи проливат.
Еј! Солзи поливат.
Тој ги гушка, тие т`жни, му целуват десна р'ка и од р'ка
как' од извор с'лзи се лејат.
Еј! Солзи се лејат.
Вјахнал Патрик брза коња, и неволно уп'тил се.
Тога грмкиј плач народен небо процепил.
Еј! Небо процепил.
Умилил се чесниј Патрик, свалил шапка навезана,
погледал на сино небо, љуто прок'лнал.
Еј! Љуто проколнал:
„Ох! послушај, милиј Боже! Хаир никога да немат
Стамче беј и Бујар Лигдо, Пејко челеби!
Еј! Пејко челеби.
Милостивиј Бог послушал, Патричка горешча клетва,
слава нихна, семе нихно погубил со шум.
Еј! Погубил со шум.
И сега во куќи нихни, ткае пајак пајачина
и на пусти стрехи нихни хукат хутове.
Еј! Хукат хутове.
(Глигор Прличев)
(Ансамбл Билјана)
Го прочитавте целиот текст? Го знае(в)те веќе? Ако да - убаво, ако не, не е страшно. Песната / Поемата му се припишува на големиот македонски Поет Глигор Прличев, макар што има и „муабет“ дека бил инспириран од песна создадена од Народот, која ја преработил и дополнал. И да е точен „муабетот“, не менува ништо, една прекрасна песна за една трагедија на Македонскиот Народ. Во песната се пее за укинувањето на Охридската Архиепископија од страна на Цариград (Истанбул) , под влијание / нарачка на грчката црква. За оваа случка пишувале многумина, а ние нема директно да ја обработуваме содржината. За нашиов муабет, пред се е важно тоа што исто како во „Учи ме Мајко Карај ме“ и „Големо Чудо“, без разлика дали „народна“ или „авторска“, се рас-кажува некој настан, некоја „приказна“.
Да ја напишам сега и „Сердарот“? Или ќе испее некој некоја друга песна? „Ми Заплакало Селото Ваташа“? „Абер ми иди од Солуна Града“? Се надевам се разбираме...
Би можеле да наброиме барем неколку стотини такви Македонски Народни песни / поеми, и не само Македонски, луѓето многу често практикуваат да пеат за Херои, анти-Херои, херојски подвизи, предавства, важни настани.
Да разгледаме некои дефиниции за епика и поезија:
Поезија (Од Википедија, слободната енциклопедија)
Цитирам:
"Poetry (from the Greek "poiesis" — "ποίησις" — with a broad meaning of a "making", seen also in such terms as "hemopoiesis"; more narrowly, the making of poetry) is a form of literary art which uses the aesthetic qualities of language to evoke meanings in addition to, or in place of, the prosaic ostensible meaning."
(Од Википедија, слободната енциклопедија)
Цитирам:
„Поезија или лирика (од старогрч. ποιέω = создавам) е уметничка форма во која човечкиот јазик се користи за неговите естетски квалитети во додаток на, или место за, неговата семантичка содржина. Поезијата се состои претежно од усни или литературни дела во кои јазикот се користи на начин што јасно се разликува од тој на обичната проза.“
Епика (Од Википедија, слободната енциклопедија)
Цитирам:
„Епика (од старогрчката придавка ἐπικός (епикос), од ἔπος (епос) „збор, говор, приказна“) е еден од трите рода во уметничката литература, кој опфаќа дела во стих и во проза, во кои вообичаено се раскажува за херојски подвизи или настани значајни за одредена култура или нација.“
„Епиката се смета за раскажувачка, претставувачка, односно миметична уметност. Со други зборови едно книжевно дело се смета за епско доколку постои раскажување, односно нарација, раскажувач или наратор и ликови кои ги градат дејствијата односно сижето и фабулата.“
Значи, Поезија да ти било од „старо-грчки“ (што и да означува тој поим „грчки“) „поиесис“ (ако го прочитаме Коине зборот, најверојатно се чита како [пои:ес:ис] или [пои:ое:сис] , или од ποιέω = создавам , каде она „старо-грчкото“ би било [пои:е:о] или [по:и:је:о] )Пее на грчки = τραγουδώ [тра:гоу:до]
Ајде да разгледаме како се вели за „пее“ и „поема“ / „песна“ на неколку „словенски“ јазици. (и на неколку други)
Полски
piosenka, pieśń, śpiew, śpiewka, przyśpiewka, pośpiew, śpiewanka, pieśń nabożna, pienie
пее = śPIEwać, śpiew,
Руски / Украински / Белоруски
поэма, поема, пение, спевка, зустрічати співом, спеть, воспевать, припевать, песня
пее = петь, співати, спяваць
Чешки / Словачки
báseň, píseň, pieseň
пее = zpívat, opěvovat, spievať, zaspievať, ospevovať
Словенски (Словенечки)
pesem, poema
пее = poje, pojejo
Српски / Хрватски
песма, поема, спев, pjesma, poema, spjev
пее = пева, pjeva
Азербеџански
poema (претпоставувам преку рускиот)
пее = oxumaq
Романски
poem, poezie, poemă
пее = cânta
Италијански / Латински
poesia, poema, poemetto
пее = cantare
Германски
Gedicht, Dichtung,
Poem пее = singen
На МНОГУ Македонски дијалекти ПОЕ = ПЕЕ.
Да го анализираме следниот текст:
„Poetry as an art form may predate literacy.[1] Epic poetry, from the Indian Vedas (1700–1200 BC) and Zoroaster's Gathas to the Odyssey (800–675 BC), appears to have been composed in poetic form to aid memorization and oral transmission, in prehistoric and ancient societies.[2] Other forms of poetry developed directly from folk songs.
Слободен превод:
- Поезијата како уметничка форма можеби / изгледа е претходник на литературата (пишувањето и читањето, писменоста). Епската поезија / Епиката, (пр. Индиските Веди и други) изгледа се компонирани во ПОЕтска форма за да помогнат во запомнувањето и оралното пренесување на податоци за настани (личности, итн.) и искуства во древните општества. Други форми на поезија се развиле ДИРЕКТНО од Народните Песни!
Значи ПОЕзија и Е-ПОИ се ПОЕ-ле како Народни Песни и преку својата ПОЕтска форма служеле за пренесување на податоци за настани (личности, итн.) и искуства.Зошто „од грчко“? Тие кои го напишале тоа, не знаеле Македонски и други „словенски“ јазици“? Или смислен акт, извртување на дел од минатото?
Зошто воопшто потребата да се присвојува, или да се етикетира како „грчко“ и ова, и толку од она кое „западниот свет“ не го разбира, исто како што не разбираат и поголемиот дел од „грците“, кога на Македонски и на други „словенски“ јазици има совршено логично и описно значење? Нека не биде „македонско“, но доколку некој етикетира нешто како „грчко“ или дека доаѓа од некој „грчки“ или „старо-грчки“ збор (второво претежно се мисли на Коинето, кое е посебна приказна...), тогаш молам за објаснување! И секако, да не се отфрла можноста дека Македонците или некои други се „кумовите“ на некои работи.
И тие Античките, и ние денешните, зборуваме јазик кој е многу сличен на јазикот кој го говорело домородното население на Балканот, пред доаѓањето на оние што се нарекуваат како „антички грци“. Од проста причина, што живееме на истата територија, и јазикот се пренесувал од колено на колено, преку говорот и ПОЕњето. Од проста причина, што никогаш во последните 3000 години Македонија не била пустина. Секогаш била населена.
Од Преди Многаја Лета
На Многаја Лета
Автор: Ѓорѓи МАРКОВ
1. Hoivik, S; Luger, K (3 June 2009). "Folk Media for Biodiversity Conservation: A Pilot Project from the Himalaya-Hindu Kush". International Communication Gazette 71 (4): 321–346.
2. Ahl, Frederick; Roisman, Hannah M (1996). The Odyssey Re-Formed. Cornell University Press. pp. 1–26. ISBN 0801483352.. Others suggest that poetry did not necessarily predate writing. Goody, Jack (1987). The Interface Between the Written and the Oral. Cambridge University Press. p. 98. ISBN 0521337941.
(продолжува, нова приказна и нова песна во следниот дел)
No comments:
Post a Comment