20 години македонска независност, епизода 7, 1996
March 31, 2012
Античко минато - предмет на исмевање
На бугарскиот Интернет портал Dveri.bg на 31 август 2011 година беше објавено (Новината за беатификация на Александър Македонски се оказа блъф) дека наводната канонизација на Александар III Македонски од страна на МПЦ е само шпекулација:
"Во последните недели грчките и македонските медиуми влегоа во жестока полемика по повод божемната канонизација на Александар Македонски од страна на Македонската православна црква. Според македонските средства за масовно информирање, Грците шират вест за божем претстојнaта канонизација на Александар Македонски. Според грчкиот весник "Прото тема", пак, слухот бил распространет од бугарски новинарски портал. Според тиражираната информација главата на... Македонската православна црква – архиепископот г. г. Стефан има намера да пристапи кон официјалната канонизација на Александар Македонски, чиј национален идентитет Грците и Македонците жестоко го оспоруваат веќе долги години. Архиепископот Стефан дал согласност за изработка на икона на Александар Македонски... како пример се даваат две цркви... Првата црква е "Св. Троица" во Радовиш, каде што е изографен Александар Македонски..."
Ние го поставуваме прашањето - штом Грците од весникот "Прото тема" (и Бугарите од споменатиот бугарски портал) врз база на присуство на фреска на Александар III Македонски во македонски храм заклучуваат дека тоа ќе значи канонизација на овој славен македонски крал и војсководач од страна на МПЦ, дали тогаш оваа фреска на Александар во манастир во Метеора, Грција, значи дека тој веќе бил канонизиран од грчката православна црква?
Saint Sisoes and the Bones of Alexander. Fresco: Meteora (Greece), Varlaam Monastery
Понатаму во истата статија на Dveri.bg пишува:
"Според македонските медиуми, сепак, тоа е вештачки создаден скандал и прашањето за канонизација на Александар Македонски никогаш не било поставено... Практиката да се изобразуваат пагански философи и историски личности во православни храмови има традиција во поствизантискиот грчко-словенски свет, како и во Романија."
Иако претходно споменатиот бугарски портал во август минатата година потврди дека изобразувањето на пагански личности, како претечи на христијанството не е ништо ново, сепак друг бугарски Интернет портал Actualno.com, со исмејувачки тон кон Македонија, во статија од 23.12.2011 (неколку месеци потоа), коментира и ги извртува фактите во врска со присуството на фреска на Александар III Македонски во македонскиот православен храм во Радовиш:
"Во Македонија го изографија Александар како христијански светец.
Александар Македонски, прикажан како христијански светец, околу 300 години пред појавата на христијанството, е изографен во новиот храм во Радовиш - "Света Троица", соопштија македонски медиуми. Идејата е на ктитора на храмот - Ристо Гуштеров, бизнисмен од САД, кој решил дека меѓу христијанските светци треба да го постави освен Александар и неговиот татко - Филип Втори Македонски."
Оваа статија не е ништо друго туку намерно ширење на лаги. Како прво присуството на овие фрески е стара новост, а како второ ниту Александар, ниту неговиот татко Филип не се претставени како светци (немаат ореол како светците ниту пак пред нивните имиња стои Св.).
Практиката да се изографуваат пагански личности како претечи на христијанството како што претходно беше спомнато, не е ниту нешто ново ниту пак појава екслузивна за Македонија. Погледнете ги овие фотографии на кои се гледаат детали со Александар III Македонски од западноевропски катедрали:
Alexander the Great (356-323 BC) on a throne borne by griffins. Cathedral, Trani, Italy
Alexander the Great (356-323 BCE) on a throne supported by griffins. From the mosaic floor of the cathedral of Otranto, southern Italy.
Ваквата пропагаторска активност во последно време станува главна карактеристика на одредени бугарски центри кои преку исмејувања се обидуваат да ги принудат Македонците да подлегнат под притисокот и сами да се лишат од своето античко наследство. Главната цел на овие центри е да ги претстават Македонците како етнички Бугари.
Тие активно манипулираат и со етничката припадност на македонските Илинденци, претставувајќи ги како етнички Бугари. Преку тоа се трудат да го наметнат ставот дека Македонците и Бугарите се еден народ.
Но се поголемата свесност на се поголем број Македонци, дека македонската историја не е лоцирана само за време на Илинден туку и многу пред тоа, во времето на антиката, ги принудува овие центри својата пропагаторска активност да ја прошират и свртат и во друга насока. Знаејќи дека Македонците и Бугарите не може да се еден народ ако Македонците денес се потомци на античките Македонци, а Бугарите не се, тие преку вакви и слични статии се трудат да го исмеат и претстават како лажно античкото минато на Македонија, а со тоа се надеваат барем дел од Македонците под ваквиот притискок да прифатат дека античкото минато на Македонците е заблуда. Дополнително олеснување им е тоа што ваквите тврдења се на иста линија со грчките кои исто така сакаат да им го одземат правото на Македонците да се гордеат со своето античко минато, како би си го приграбале само за себе.
За среќа оваа нивна пропаганда тешко им успева не само во Македонија туку и во самата Бугарија. При ваквите битки за нашиот идентитет не смееме да заборавиме дека постојат огромен број на Бугари кои ни ја признаваат нашата античка историја. Имено при посета на Бугарија пред неколку години, при запознанство со еден Бугарин, откако го слушна моето име - Александар, на него веднаш му ја накалеми придавката "Македонски", каков што е случајот со најславниот македонски антички крал Александар III Македонски.
Автор Александар Стеванов
През последните седмици гръцките и македонски медии влязоха в ожесточена полемика по повод предстояща канонизация на Александър Македонски от страна на Македонската православна църква. Според македонските СМИ гърците били разпространили новината за уж предстояща канонизация на Александър Македонски. Според гръцкия вестник "Прото тема" пък слухът бил разпространен от български новинарски портал. Според тиражираната информация главата на... Македонска православна църква архиеп. Стефан възнамерявал да пристъпи към официалната канонизация на Александър Македонски, чиято национална идентичност гърци и македонци яростно оспорват вече дълги години. Архиепископ Стефан дал съгласие за изработването на икона на Александър Македонски... като за пример се дават две църкви... Първата църква е "Св. Троица" в Радовиш, където е изографисан Александър Македонски...
"Во последните недели грчките и македонските медиуми влегоа во жестока полемика по повод божемната канонизација на Александар Македонски од страна на Македонската православна црква. Според македонските средства за масовно информирање, Грците шират вест за божем претстојнaта канонизација на Александар Македонски. Според грчкиот весник "Прото тема", пак, слухот бил распространет од бугарски новинарски портал. Според тиражираната информација главата на... Македонската православна црква – архиепископот г. г. Стефан има намера да пристапи кон официјалната канонизација на Александар Македонски, чиј национален идентитет Грците и Македонците жестоко го оспоруваат веќе долги години. Архиепископот Стефан дал согласност за изработка на икона на Александар Македонски... како пример се даваат две цркви... Првата црква е "Св. Троица" во Радовиш, каде што е изографен Александар Македонски..."
Ние го поставуваме прашањето - штом Грците од весникот "Прото тема" (и Бугарите од споменатиот бугарски портал) врз база на присуство на фреска на Александар III Македонски во македонски храм заклучуваат дека тоа ќе значи канонизација на овој славен македонски крал и војсководач од страна на МПЦ, дали тогаш оваа фреска на Александар во манастир во Метеора, Грција, значи дека тој веќе бил канонизиран од грчката православна црква?
Saint Sisoes and the Bones of Alexander. Fresco: Meteora (Greece), Varlaam Monastery
Понатаму во истата статија на Dveri.bg пишува:
Според македонските медии обаче това е изкуствено създаден скандал и въпросът за канонизация на Александър Македонски никога не е бил поставян...Практиката да се изографисват езически философи и исторически личности в православни храмове има традиции в поствизантийския гръко-славянски свят, както и в Румъния. Тяхното изографисване като предтечи на християнството или спомогнали за подготовката на тогавашната цивилизация за неговото приемане става масово през 16-17 век, но се появяват още преди падането на Византия.
"Според македонските медиуми, сепак, тоа е вештачки создаден скандал и прашањето за канонизација на Александар Македонски никогаш не било поставено... Практиката да се изобразуваат пагански философи и историски личности во православни храмови има традиција во поствизантискиот грчко-словенски свет, како и во Романија."
Иако претходно споменатиот бугарски портал во август минатата година потврди дека изобразувањето на пагански личности, како претечи на христијанството не е ништо ново, сепак друг бугарски Интернет портал Actualno.com, со исмејувачки тон кон Македонија, во статија од 23.12.2011 (неколку месеци потоа), коментира и ги извртува фактите во врска со присуството на фреска на Александар III Македонски во македонскиот православен храм во Радовиш:
В Македония изографисаха Александър като християнски светец.
Александър Македонски, изобразен като християнски светец, близо 300 години преди появата на християнството, е изографисан в новия храм на Радовиш – „Света Троица”, съобщиха македонски медии. Идеята е на ктитора на храма – Ристо Гуштеров, бизнесмен от САЩ, който е решил, че сред християнските светци трябва да постави освен Александър, и неговият баща – Филип Втори Македонски.
"Во Македонија го изографија Александар како христијански светец.
Александар Македонски, прикажан како христијански светец, околу 300 години пред појавата на христијанството, е изографен во новиот храм во Радовиш - "Света Троица", соопштија македонски медиуми. Идејата е на ктитора на храмот - Ристо Гуштеров, бизнисмен од САД, кој решил дека меѓу христијанските светци треба да го постави освен Александар и неговиот татко - Филип Втори Македонски."
Оваа статија не е ништо друго туку намерно ширење на лаги. Како прво присуството на овие фрески е стара новост, а како второ ниту Александар, ниту неговиот татко Филип не се претставени како светци (немаат ореол како светците ниту пак пред нивните имиња стои Св.).
Практиката да се изографуваат пагански личности како претечи на христијанството како што претходно беше спомнато, не е ниту нешто ново ниту пак појава екслузивна за Македонија. Погледнете ги овие фотографии на кои се гледаат детали со Александар III Македонски од западноевропски катедрали:
Alexander the Great (356-323 BC) on a throne borne by griffins. Cathedral, Trani, Italy
Alexander the Great (356-323 BCE) on a throne supported by griffins. From the mosaic floor of the cathedral of Otranto, southern Italy.
Ваквата пропагаторска активност во последно време станува главна карактеристика на одредени бугарски центри кои преку исмејувања се обидуваат да ги принудат Македонците да подлегнат под притисокот и сами да се лишат од своето античко наследство. Главната цел на овие центри е да ги претстават Македонците како етнички Бугари.
Тие активно манипулираат и со етничката припадност на македонските Илинденци, претставувајќи ги како етнички Бугари. Преку тоа се трудат да го наметнат ставот дека Македонците и Бугарите се еден народ.
Но се поголемата свесност на се поголем број Македонци, дека македонската историја не е лоцирана само за време на Илинден туку и многу пред тоа, во времето на антиката, ги принудува овие центри својата пропагаторска активност да ја прошират и свртат и во друга насока. Знаејќи дека Македонците и Бугарите не може да се еден народ ако Македонците денес се потомци на античките Македонци, а Бугарите не се, тие преку вакви и слични статии се трудат да го исмеат и претстават како лажно античкото минато на Македонија, а со тоа се надеваат барем дел од Македонците под ваквиот притискок да прифатат дека античкото минато на Македонците е заблуда. Дополнително олеснување им е тоа што ваквите тврдења се на иста линија со грчките кои исто така сакаат да им го одземат правото на Македонците да се гордеат со своето античко минато, како би си го приграбале само за себе.
За среќа оваа нивна пропаганда тешко им успева не само во Македонија туку и во самата Бугарија. При ваквите битки за нашиот идентитет не смееме да заборавиме дека постојат огромен број на Бугари кои ни ја признаваат нашата античка историја. Имено при посета на Бугарија пред неколку години, при запознанство со еден Бугарин, откако го слушна моето име - Александар, на него веднаш му ја накалеми придавката "Македонски", каков што е случајот со најславниот македонски антички крал Александар III Македонски.
Автор Александар Стеванов
March 30, 2012
Birth Anniversary of Mother Teresa
MACEDONIA 2010,100th Birth Anniversary of Mother Teresa,sheet,MNH
March 29, 2012
Најдобриот опиум е од Македонија
Освен тутунот со врвен квалитет, Македонија е местото каде што се произведува и најдобриот опиум во светот.
Во 1882 година во Македонија (географска Македонија) биле произведени 135 000 фунти (61 234 килограми) опиум, кој што речиси во целост бил транспортиран во Велика Британија. Поради квалитетот и високите цени кои опиумот ги достигнувал, отоманските власти го стимулирале неговото производство во Македонија:
In Macedonia... The crop in 1882 was 135, 000 lb of opium and 500,000 to 600,000 lb of seed, most of the drug being exported under the name of Salonica opium to Great Britain at prices ranging from 12s. 6d. to 16s. per lb Macadonian opium, especially that produced at Istip, is very pure, yielding about 11 per cent. of morphia... The Turkish Government encourage the development of the industry...
Македонскиот опиум бил користен и за фармацевтските потреби на САД. Според австралискиот весник Northern Territory Times and Gazette од 3 мај 1917 година (стр. 19), македонскиот опиум, после тутунот била највредната суровина која што САД ја увезувале од Македонија.
Во повеќе статии од тој период, меѓу кои и онаа од The broad ax, од 11 септември 1915 година (стр. 3) е спомнат врвниот квалитет на македонскиот опиум:
"Macedonia grows the richest opium of all countries..."
"Во Македонија расте најдобриот опиум во светот"
Најголемата македонска фармацевтска компанија Алкалоид, основниот предуслов поради кој што била основана во 1936 година, го лоцира во висококвалитетниот македонски афион од кој што се произведувал опиумот за фармацевтски цели:
"The main business has been making opium alkaloids, respectively morphine base extraction and its synthesizing till codeine.
The quality of the Macedonian opium poppy heads, locally considered as "black gold" for ages, has been the crucial reason for opening this processing capacity."
"Основна дејност е производство на алкалоиди од опиум, односно екстракција на морфин база и нејзино синтетизирање до кодеин.
Квалитетот на македонскиот афион, кој долго време во ова поднебје го има третманот на "црно злато", несомнено е пресуден за отворање на овој преработувачки капацитет."
Во статија на американскиот весник The NewYork Times од 1 април 1973 година, се соопштува за иницијативата на југословенските власти за стимулирање на производството на опиум во Македонија, како во времето кога македонскиот опиум бил светски познат производ:
Всушност поврзаноста на Македонците со опиумот датира уште од пред новата ера. Се верува дека македонскиот крал Александар Велики со својот поход го распространил во тогашната Персиска империја и Индија:
A campaign is under way to convince Macedonian farmers to begin growing opium poppies again as a cash crop and restore production to the days when Macedonian opium was a world-famous product, traded by name in the markets of Constantinople...
Во тек е кампањата која цели да ги убеди македонските земјоделци да започнат повторно да одгледуваат афион, за враќање на производството на македонски опиум како во деновите кога тој беше светски познат производ, со кој што се тргуваше на пазарите во Цариград...
Всушност поврзаноста на Македонците со опиумот датира уште од пред новата ера. Се верува дека македонскиот крал Александар Велики со својот поход го распространил во тогашната Персиска империја и Индија:
330 B.C.Alexander the Great introduces opium to the people of Persia and India.
Се верува и дека самиот Александар го дал името на опиумот:
The name opium was given to the plant by Alexander the Great.
(Details from the Ebstorfer Mappamundi. Left: Places in India, including Alexander the Great consulting the Oracle, the Opium Eaters in their poppy field, and a gymnosophist staring at the sun. Right: Mt. Sinai (oriented sideways), and Sodom and Gommorah covered by the Dead Sea. )
Интересна тривија е тоа што првиот американски мулти милионер Џон Џејкоб Астор (John Jacob Astor), криумчарел опиум купен од Отоманската империја, во чии рамки тогаш била и Македонија (па не е исклучено дел од овој опиум да бил и македонски), на бродот со името Macedonian (Македонец):
1816 John Jacob Astor of New York City joins the opium smuggling trade. His American Fur Company purchases ten tons of Turkish opium then shipped the contraband item to Canton on the packet ship Macedonian.
Александар Стеванов (лектура: Дукадин), објавено и на Македонска Нација
March 28, 2012
Куќата на Васил Главинов- Велес
Куќата на Васил Главинов- Велес, Република МакедонијаThe house of Vasil Glavinov - Veles, Republic of Macedonia
Фото: А.С.
Декември 2011 година.
Кликнете на сликaтa за целосен размер!
Click on the photo to enlarge!
March 27, 2012
1. Написи од романскиот весник „Adeverul“ за Илинденското востание
ДВА НАПИСА HA РОМАНСКИОТ ВЕСНИК „ADEVERUL“ (1) ОД 1903 ГОДИНА ЗА НАСТАНИТЕ ВО ВРЕМЕТО НА ИЛИНДЕНСКОТО ВОСТАНИЕ 1. дел
Горѓе Миљковиќ
За Илинденското востание на македонскиот народ од 2 август 1903 година и за настаните по него наоѓаме написи во весниците печатени во повеќе европски и воневропски земји, како и во печатот на југословенските народи. Попатно да споменеме некои земји, во кои весниците преку свои специјални дописници ги известувале широките народни маси, на популарен начин, за вистинската состојба на Македонците во времето на Илинденското востание, за настаните непосредно по него и со специфичостите на македонското прашање: САД („њујоршка трибуна"), Велика Британија („Дејли њус“, „Тајмс“, „Манчестер Гардијан“), Франција („La Petit Republique“), Италија („Avanti“), Русија („Искра“) Данска, Белгија, Германија, Австро-Унгарија, Швајцарија, Полска, Чешка, Словачка, Бугарија, Словенија, („Edinost“, „Slovenski narod“), Хрватска („Озбор“), Србија („Радничке новине“), Црна Гора, Војводина, Далмација, Босна и Херцеговина и др.(2)
Илинденското востание имало силен одраз и во Романија. Широката јавност во оваа земја ги следела со интересирање вестите објавувани во дневниот печат, како што биле весниците: „Акција“, „Хроника“, „Епоха“, „Независна Романија“, „Опсерватор“, „Романски глас“, „Реформа“, „Оглас за Македонците“ итн. (3) Сите тие написи претставуваат прилог кон поцелосното доосветлување на одделни настани, од пред, за време, и по Илинденското востание.
Сметаме дека двата написа на романскиот весник „Adeverul", што ги објавуваме, ќе бидат прилог во таа насока.
Весникот „Adeverul" се чува во библиотеката на Романската академија на науките во Букурешт, заведен под сигнатура P. IV. 371. Двата написа на овој весник објавени се на 11 и 12 август 1903 година во Букурешт, пишувани од специјалниот дописник кој се потпишувал со Р. Кс. и со Марк. Написите ги објавуваме во целост со најнеопходните дообјаснувања под текстот (4).
11 август 1903. Год XVI. Бр. 5040. Букурешт.
МАКЕДОНСКАТА РЕВОЛУЦИЈА Специјален дописник на „Adeverul“ Софија, 8 август.
Од 1 август, кога востаниците го зазеле манастирот Трескавец (5) (Прилепски вилает) без многу човечки жртви, знамето на револуцијата се вее на црковната камбанарија. Манастирот се наоѓа речиси на врвот на еден рид. Целото население го гледа знамето и „ита на помош на револуционерите“.
Завчера, ОКОЛИСКИОТ началник на градот Воден телеграфски го известил градоначалникот во Солун дека многу востаници се концентрирани околу градот за да го нападнат. ОКОЛИСКИОТ началник се уплашил, бидејќи со постојниот гарнизон војници не би можело да се одбрани од нападот на востаниците, па затоа побарал, итно да му се испрати помош. Градоначалникот на Солун веднаш ѝ нареди на војската од Ениџе Bapдap и од Гевгелија да замине за Воден.
Попатно да споменеме дека револуционерите во целата околија на Воден се борат со пушките „Гра“, од грчко потекло.
Во врска со несигурноста што владее во Турција. и покрај владините уверувања дека таа е одговорна за сè, управата на „Ориент-експрес` којшто сообраќа на линијата: Париз—Константинопол еднаш неделно донела решение да го запре возот. Вчера, возот за последен пат заминал за Константинопол со само два патника. Се верува дека возот нема повторно да се врати за Париз.
Од настаните во Гевгелија, Ениџе Вардар и во Воден се гледа дека револуцијата во II реон на Коњско (6) достигнала полна кулминација. Затоа, заслужува да ги споменеме водачите на ова востание. Главниот штаб на ова подрачје го сочинуваат: Аргир Манасиев, Д. Ив. Занешев и Петар Јуруков. Раководители на одделни реони се: во Гевгелија, Сава Михајлов, Иванчу Карасилиа и Фиралис Антонов; во Ениџе Вардар, Апостол Боимски, Стефан Димитров и Миро Куситасов; во Воден, Д. Иван Занешев, Наса Филчев и Радомир Атанасов и во Подчетници (7) Христо Греков и Лазо Радивец.
Сите жители од селото Росен (Леринско), а тоа е чифлик на семејството Робеви (8) од Битола, во првите денови на револуцијата предводени од неколкумина на ова семејство, го напуштиле селото со се жени и деца и избегале в планина за да им се придружат на востаниците. По неколку дена во селото се вратиле само три старци и шест жени.
Преминот „Уши“, што се наоѓа на планината Челави (9) е чуван од повеќе востаници, врз кои Турците повеќе пати нападнуваа за да го заземат, но востаниците ги издржаа сите нивни напади. Сега, голем број турски војници повторно се организираат за да го преземат преминот.
Пазарите во Охрид, Струга и во Битола уште се затворени. Државните установи исто така не работат.
На 5 август во близина на селото Цер се воделе борба, во којашто востаниците пукале со топови. Имало многу жртви.
На 4 август во близина на селото Косел кај планината Петрино (10) (Охридско) се водела борба, во која Турците биле одбиени. Востаниците под водство на А. Кецкаров имале само две жртви.
На патот од Ресен бил заробен еден курир, кој носел преписка на востаниците за Бугарија, со опис на револуционерните настани. Курирот бил убиен, а преписката запленета.
Градот Охрид повеќе пати го напаѓале востаниците за да ги завземат повисоките позиции околу градот, но биле одбиени.
Повеќе турски баталјони од Албанија испратени се преку Тетово и Шара. Во Албанија моментно се наоѓаат само 15 баталјони што се недоволни во случај кога Албанците би се обиделе да дигнат востание, што најверојатно се со таа намера.
По повод убиството на конзулот Ростовски и ставот на руската влада, султанот (11) одлучил, по предлог на големиот везир, да испрати во Петербург една делегација на чело со Ахмед Ефенци, кој што му бил син. Делегацијата имала задача да ја замоли руската влада да го прими извинувањето на својата влада по повод убиството на конзулот.
Турската влада решила да испрати еден искусен државник во провинциите зафатени од востаниците за да може на лице место да ги согледа настаните што се случуваат, како и самиот тек на востанието, а воедно, привремено да ја преземе власта во сите четири вилаети. Кандидатот за извршување на оваа задача е сегашниот голем везир Рифат паша.
Претставницте на европските сили направија постапка до портата и побараа да се преземат специјални мерки за обезбедување на сите конзули во Битола, бидејќи населението било многу бунтовно.
1 „Adeverul“ во превод на македонски јазик значи „Вистина“.
2 Види поопширно: Странскиот печат за Илинденското востание Скопје, 1953.
3 Сава Јанковици, Одгласи на Илинденското востание во Романија, Илинден 1903, Материјали од симпозиумот по повод 65 годишнината од Илинденското востание одржан на 27, 28 и 29 мај 1968 година во Охрид, Скопје, 1970, стр. 493—510.
4 Имињата на личностите и на местата во текстот не се дадени секаде по романскиот оригинал, бидејќи не се секогаш прецизни.
5 Манастирот Трескавец (се смета дека е подигнат во XII век) се наоѓа на такво место што од него се гледа цела Пелагонија, планината Бабуна, Пелистер и Кајмакчалан и градовите Битола, Прилеп и Крушево.
6 По оригиналот пишува Konjuh. Сметам дека се мисли на селото Коњско (Гевгелиско).
7 Во оригиналот пишува Podcetniti.
8 Дел од архивата на ова познато македонско трговско и ин-
9 Во оригиналот пишува Celavi.
10 Постои село Петрино (Охридско).
11 Се мисли на султанот Абдул Хамид II (1876—1909).
Горѓе Миљковиќ
За Илинденското востание на македонскиот народ од 2 август 1903 година и за настаните по него наоѓаме написи во весниците печатени во повеќе европски и воневропски земји, како и во печатот на југословенските народи. Попатно да споменеме некои земји, во кои весниците преку свои специјални дописници ги известувале широките народни маси, на популарен начин, за вистинската состојба на Македонците во времето на Илинденското востание, за настаните непосредно по него и со специфичостите на македонското прашање: САД („њујоршка трибуна"), Велика Британија („Дејли њус“, „Тајмс“, „Манчестер Гардијан“), Франција („La Petit Republique“), Италија („Avanti“), Русија („Искра“) Данска, Белгија, Германија, Австро-Унгарија, Швајцарија, Полска, Чешка, Словачка, Бугарија, Словенија, („Edinost“, „Slovenski narod“), Хрватска („Озбор“), Србија („Радничке новине“), Црна Гора, Војводина, Далмација, Босна и Херцеговина и др.(2)
Илинденското востание имало силен одраз и во Романија. Широката јавност во оваа земја ги следела со интересирање вестите објавувани во дневниот печат, како што биле весниците: „Акција“, „Хроника“, „Епоха“, „Независна Романија“, „Опсерватор“, „Романски глас“, „Реформа“, „Оглас за Македонците“ итн. (3) Сите тие написи претставуваат прилог кон поцелосното доосветлување на одделни настани, од пред, за време, и по Илинденското востание.
Сметаме дека двата написа на романскиот весник „Adeverul", што ги објавуваме, ќе бидат прилог во таа насока.
Весникот „Adeverul" се чува во библиотеката на Романската академија на науките во Букурешт, заведен под сигнатура P. IV. 371. Двата написа на овој весник објавени се на 11 и 12 август 1903 година во Букурешт, пишувани од специјалниот дописник кој се потпишувал со Р. Кс. и со Марк. Написите ги објавуваме во целост со најнеопходните дообјаснувања под текстот (4).
11 август 1903. Год XVI. Бр. 5040. Букурешт.
МАКЕДОНСКАТА РЕВОЛУЦИЈА Специјален дописник на „Adeverul“ Софија, 8 август.
Од 1 август, кога востаниците го зазеле манастирот Трескавец (5) (Прилепски вилает) без многу човечки жртви, знамето на револуцијата се вее на црковната камбанарија. Манастирот се наоѓа речиси на врвот на еден рид. Целото население го гледа знамето и „ита на помош на револуционерите“.
Завчера, ОКОЛИСКИОТ началник на градот Воден телеграфски го известил градоначалникот во Солун дека многу востаници се концентрирани околу градот за да го нападнат. ОКОЛИСКИОТ началник се уплашил, бидејќи со постојниот гарнизон војници не би можело да се одбрани од нападот на востаниците, па затоа побарал, итно да му се испрати помош. Градоначалникот на Солун веднаш ѝ нареди на војската од Ениџе Bapдap и од Гевгелија да замине за Воден.
Попатно да споменеме дека револуционерите во целата околија на Воден се борат со пушките „Гра“, од грчко потекло.
Во врска со несигурноста што владее во Турција. и покрај владините уверувања дека таа е одговорна за сè, управата на „Ориент-експрес` којшто сообраќа на линијата: Париз—Константинопол еднаш неделно донела решение да го запре возот. Вчера, возот за последен пат заминал за Константинопол со само два патника. Се верува дека возот нема повторно да се врати за Париз.
Од настаните во Гевгелија, Ениџе Вардар и во Воден се гледа дека револуцијата во II реон на Коњско (6) достигнала полна кулминација. Затоа, заслужува да ги споменеме водачите на ова востание. Главниот штаб на ова подрачје го сочинуваат: Аргир Манасиев, Д. Ив. Занешев и Петар Јуруков. Раководители на одделни реони се: во Гевгелија, Сава Михајлов, Иванчу Карасилиа и Фиралис Антонов; во Ениџе Вардар, Апостол Боимски, Стефан Димитров и Миро Куситасов; во Воден, Д. Иван Занешев, Наса Филчев и Радомир Атанасов и во Подчетници (7) Христо Греков и Лазо Радивец.
Сите жители од селото Росен (Леринско), а тоа е чифлик на семејството Робеви (8) од Битола, во првите денови на револуцијата предводени од неколкумина на ова семејство, го напуштиле селото со се жени и деца и избегале в планина за да им се придружат на востаниците. По неколку дена во селото се вратиле само три старци и шест жени.
Преминот „Уши“, што се наоѓа на планината Челави (9) е чуван од повеќе востаници, врз кои Турците повеќе пати нападнуваа за да го заземат, но востаниците ги издржаа сите нивни напади. Сега, голем број турски војници повторно се организираат за да го преземат преминот.
Пазарите во Охрид, Струга и во Битола уште се затворени. Државните установи исто така не работат.
На 5 август во близина на селото Цер се воделе борба, во којашто востаниците пукале со топови. Имало многу жртви.
На 4 август во близина на селото Косел кај планината Петрино (10) (Охридско) се водела борба, во која Турците биле одбиени. Востаниците под водство на А. Кецкаров имале само две жртви.
На патот од Ресен бил заробен еден курир, кој носел преписка на востаниците за Бугарија, со опис на револуционерните настани. Курирот бил убиен, а преписката запленета.
Градот Охрид повеќе пати го напаѓале востаниците за да ги завземат повисоките позиции околу градот, но биле одбиени.
Повеќе турски баталјони од Албанија испратени се преку Тетово и Шара. Во Албанија моментно се наоѓаат само 15 баталјони што се недоволни во случај кога Албанците би се обиделе да дигнат востание, што најверојатно се со таа намера.
По повод убиството на конзулот Ростовски и ставот на руската влада, султанот (11) одлучил, по предлог на големиот везир, да испрати во Петербург една делегација на чело со Ахмед Ефенци, кој што му бил син. Делегацијата имала задача да ја замоли руската влада да го прими извинувањето на својата влада по повод убиството на конзулот.
Турската влада решила да испрати еден искусен државник во провинциите зафатени од востаниците за да може на лице место да ги согледа настаните што се случуваат, како и самиот тек на востанието, а воедно, привремено да ја преземе власта во сите четири вилаети. Кандидатот за извршување на оваа задача е сегашниот голем везир Рифат паша.
Претставницте на европските сили направија постапка до портата и побараа да се преземат специјални мерки за обезбедување на сите конзули во Битола, бидејќи населението било многу бунтовно.
1 „Adeverul“ во превод на македонски јазик значи „Вистина“.
2 Види поопширно: Странскиот печат за Илинденското востание Скопје, 1953.
3 Сава Јанковици, Одгласи на Илинденското востание во Романија, Илинден 1903, Материјали од симпозиумот по повод 65 годишнината од Илинденското востание одржан на 27, 28 и 29 мај 1968 година во Охрид, Скопје, 1970, стр. 493—510.
4 Имињата на личностите и на местата во текстот не се дадени секаде по романскиот оригинал, бидејќи не се секогаш прецизни.
5 Манастирот Трескавец (се смета дека е подигнат во XII век) се наоѓа на такво место што од него се гледа цела Пелагонија, планината Бабуна, Пелистер и Кајмакчалан и градовите Битола, Прилеп и Крушево.
6 По оригиналот пишува Konjuh. Сметам дека се мисли на селото Коњско (Гевгелиско).
7 Во оригиналот пишува Podcetniti.
8 Дел од архивата на ова познато македонско трговско и ин-
9 Во оригиналот пишува Celavi.
10 Постои село Петрино (Охридско).
11 Се мисли на султанот Абдул Хамид II (1876—1909).
March 26, 2012
Гаврил Атанасов - биографија
Гаврил Атанасов - зограф (1862-1951)
Гаврил Атанасов е роден во Берово во 1862 година од православни родители.
Татко му, кој по народност бил Цинцарин - Влав, бил дојденец од Крушево. Во Берово се оженил со ќерката на некој Јован, која набргу починала, па бил принуден да се прежени.
Мајка му била од село Ратево. И таа претходно била мажена во Берово, но и нејзиниот маж починал. Така двајцата вдовци се земале и изродиле две женски и две машки деца меѓу кои бил и Гаврил.
Семејството на Гаврил, како доселеници во Берово, западнало во голема сиромаштија, па децата биле принудени да работат како аргати и да чуваат туѓа стока.
Во периодот 1872-1874 година, на десетгодишна возраст, за време на зимскиот период Гаврил одел на училиште, додека пак, во летниот период работел како овчар и говедар. Потоа, скоро годинаипол работел како калџија, со мајстори по Пијанечко и Струмичко. Едно лето работел и како аргатин на жетва во Штипско, а потоа околу две години поминал работејќи и со татко му како бичкаџија.
И неговиот постар брат Христо неколку години работел како овчар, а потоа отишол на Света Гора да работи како аргат. Поведен од него и Гаврил решил да го напушти тешкиот живот и сиромаштијата во Берово и да замине да работи на Света Гора. Така, младото момче, на 18-19 годишна возраст, во 1881 година, околу Митровден пристигнал кај својот брат кој веќе бил игумен во рускиот манастир „Свети Пантелејмон“. Таму, Гаврил работел како аргатин до Ѓурѓовден. Кога видел дека на Света Гора има многу добри зографи му кажал на брата си дека и тој сака да го научи зографскиот занает.
Така, со помош на својот постар брат, Гаврил се запишал во Карејската зографска школа, кај светогорскиот зограф, калуѓерот Глигоро Шкурт, по народност Грк. На Глигоро, како школарина му платиле 20 златни лири за три години да слугува и да учи. Но, тука, младиот Гаврил, наместо да ги изучува тајните на зографскиот занает, научил само да му слугува на Глигоро, да мете, да вали огин, да вари кафе, да купува месо, да готви, да мести трпеза, да мие садови, да пере алишта. Тоа го натерало да го напушти зографот Глигоро и повторно да се вработи како физички работник.
По четирите години поминати на физичка работа, Гаврил одново се запишал во Карејската зографска школа, но сега кај зографот Христодулос Матеу, Грк од Његуш. Христодулос, увидувајќи го извонредниот зографски талент кај младиот Гаврил, по двегодишно калфување го зел за свој единствен соработник. Како соработник на зографот Христодулос Матеу, Гаврил поминал уште 11 години, сликајќи икони кои Матеу ги испраќал во Русија и во балканските земји.
По тринаесетгодишно работење со зографот Матеу во рускиот манастир „Свети Пантелејмон“, на Гаврил, од страна на престарениот руски зограф Поликарп му била доверена да ја води големата сликарска работилница и да ги воведува учениците во тајните на зографскиот занает.
За време на своето престојување на Света Гора, Гаврил, цело време копнее за Берово, за татковиот дом и за саканата девојка Маца. Поради тоа на него му се препишува и малешевската народна песна:
„Маце Марие бела Беровко,
жени се Маце, мен ме не чекај,
јас ќе си стана млади калуѓер.“
Младиот Гаврил, веќе зограф, полн со знаење и вештина од зографскиот занает се вратил во Берово и ја земал за свој животен сопатник девојката од цитираната песна Марија, од родот на Поп Буровци. Во брачниот живот со неа добиле осум деца: Александар, Полихерија, Диспина, Параскева, Панте, Михаил, Ана и Борис.
Зографот Гаврил Атанасов изработил повеќе иконостаси и огромен број на икони, од кои најубавите се наоѓаат во црквата во село Смиланци (Радовишко) и во Берово. Во манстирот „Св. Архангел Михаил“ во Берово Гаврил работел во периодот од 1899 до 1920 година. Тринаесетте икони што го носат неговиот потпис и што се наоѓаат во овој манастир се само „капка во морето“ од иконографското наследство што ни го оставил зографот Гаврил, расфрлано по црквите, манастирите и приватните домови во Малешево, Пијанец, Кочанско, Штипско, Радовишко, Струмичко, Струмско и подалеку низ балканските земји и Русија.
Во црквите во Малешево и Пијанец од пописната комисија на Републичкиот завод за заштита на културно-историските споменици се регистрирани 300 икони со различна големина, од кои 41 икона се препишуваат на неговиот син, зографот Борис. Во бројката од тристоте икони не се сместени иконите од црквите во Кочанско, Штипско, Радовишко, Струмичко, Струмско, а да не зборуваме за иконите изработени во работилниците на светогорските манастири и испраќани во Русија и балканските земји при крајот на деветнаесетиот век, кога зографскиот талент на младиот зограф Гаврил бил во полн расцут.
Од писмото, што на 04.04.1928 год. Гаврил Атанасов му го испратил на Јеремије М. Павловиќ, да му послужи при пишувањето на книгата „Малешево и Малешевци“, покрај дел од горе изнесените податоци, дознаваме дека Гаврил, за изработка на своите икони, за време на Турското робство набавувал материјал од Солун, за време на Бугарско од Софија, а во периодот кога е пишувано писмото (Српско) од Скопје.
Интересно е да се спомене иконата „Свети Јован Златоуст“, која е изработена на плех и е јужна олтарска врата во црквата во манастирот „Свети Архангел Михаил“ во Берово. Зографот Гаврил ја изработил оваа икона во 1897 година и при изработката, во нејзиниот долен десен агол оставил запис, цитираме: „Иконописец Гаврил Атан(асов) Македонец от село Берово, Малеш 1897 година“, не претпоставувајќи дека неговиот запис од иконата, на неговите сонародници ќе им биде аргумент за докажување дека македонската нација и Македонија не се од вчера, туку од многу, многу порано.
Покрај тоа што главна преокупација на Гаврил Атанасов било зографството, т.е. иконосликарството, тој се занимавал и со фотографирање. Тој е првиот фотограф во Малешево, а можеби и пошироко. Покрај други, автор е и на фотографијата на која се наоѓа Даме Груев, по неговото убиство на врвот Петлец, кај селото Русиново во 1906 год. Тоа е таа историска фотографија направена по налог на Комисијата за идентификација на убиените комити, која требало да потврди дека е убиен големиот војвода, башкомитата Дамјан Груев. Низ Малешево постојат и други негови фотографии кои сведочат за значајни настани и личности од историјата на овој крај. Вистинска штета е што во 1934 година, заедно со куќата, изгорело и ателјето на овој малешевски фотограф, при што е уништен драгоцен фотографски материјал од историско значење.
Во обновената црква „Св. Богородица Балаклија“ во Берово, при нејзиното фреско-пишување, од страна на академскиот сликар Ѓорѓи Данев, насликан е и ликот на Гаврил Атанасов - Зограф, со што овој лик е овековечен за навек.
Зографот Гаврил Атанасов починал во Берово, 1951 година, во 88-та година од својот живот, опкружен од многубројните негови наследници.
Преземено од http://maleshevo.blogspot.com/
Гаврил Атанасов е роден во Берово во 1862 година од православни родители.
Татко му, кој по народност бил Цинцарин - Влав, бил дојденец од Крушево. Во Берово се оженил со ќерката на некој Јован, која набргу починала, па бил принуден да се прежени.
Мајка му била од село Ратево. И таа претходно била мажена во Берово, но и нејзиниот маж починал. Така двајцата вдовци се земале и изродиле две женски и две машки деца меѓу кои бил и Гаврил.
Семејството на Гаврил, како доселеници во Берово, западнало во голема сиромаштија, па децата биле принудени да работат како аргати и да чуваат туѓа стока.
Во периодот 1872-1874 година, на десетгодишна возраст, за време на зимскиот период Гаврил одел на училиште, додека пак, во летниот период работел како овчар и говедар. Потоа, скоро годинаипол работел како калџија, со мајстори по Пијанечко и Струмичко. Едно лето работел и како аргатин на жетва во Штипско, а потоа околу две години поминал работејќи и со татко му како бичкаџија.
И неговиот постар брат Христо неколку години работел како овчар, а потоа отишол на Света Гора да работи како аргат. Поведен од него и Гаврил решил да го напушти тешкиот живот и сиромаштијата во Берово и да замине да работи на Света Гора. Така, младото момче, на 18-19 годишна возраст, во 1881 година, околу Митровден пристигнал кај својот брат кој веќе бил игумен во рускиот манастир „Свети Пантелејмон“. Таму, Гаврил работел како аргатин до Ѓурѓовден. Кога видел дека на Света Гора има многу добри зографи му кажал на брата си дека и тој сака да го научи зографскиот занает.
Така, со помош на својот постар брат, Гаврил се запишал во Карејската зографска школа, кај светогорскиот зограф, калуѓерот Глигоро Шкурт, по народност Грк. На Глигоро, како школарина му платиле 20 златни лири за три години да слугува и да учи. Но, тука, младиот Гаврил, наместо да ги изучува тајните на зографскиот занает, научил само да му слугува на Глигоро, да мете, да вали огин, да вари кафе, да купува месо, да готви, да мести трпеза, да мие садови, да пере алишта. Тоа го натерало да го напушти зографот Глигоро и повторно да се вработи како физички работник.
По четирите години поминати на физичка работа, Гаврил одново се запишал во Карејската зографска школа, но сега кај зографот Христодулос Матеу, Грк од Његуш. Христодулос, увидувајќи го извонредниот зографски талент кај младиот Гаврил, по двегодишно калфување го зел за свој единствен соработник. Како соработник на зографот Христодулос Матеу, Гаврил поминал уште 11 години, сликајќи икони кои Матеу ги испраќал во Русија и во балканските земји.
По тринаесетгодишно работење со зографот Матеу во рускиот манастир „Свети Пантелејмон“, на Гаврил, од страна на престарениот руски зограф Поликарп му била доверена да ја води големата сликарска работилница и да ги воведува учениците во тајните на зографскиот занает.
За време на своето престојување на Света Гора, Гаврил, цело време копнее за Берово, за татковиот дом и за саканата девојка Маца. Поради тоа на него му се препишува и малешевската народна песна:
„Маце Марие бела Беровко,
жени се Маце, мен ме не чекај,
јас ќе си стана млади калуѓер.“
Младиот Гаврил, веќе зограф, полн со знаење и вештина од зографскиот занает се вратил во Берово и ја земал за свој животен сопатник девојката од цитираната песна Марија, од родот на Поп Буровци. Во брачниот живот со неа добиле осум деца: Александар, Полихерија, Диспина, Параскева, Панте, Михаил, Ана и Борис.
Зографот Гаврил Атанасов изработил повеќе иконостаси и огромен број на икони, од кои најубавите се наоѓаат во црквата во село Смиланци (Радовишко) и во Берово. Во манстирот „Св. Архангел Михаил“ во Берово Гаврил работел во периодот од 1899 до 1920 година. Тринаесетте икони што го носат неговиот потпис и што се наоѓаат во овој манастир се само „капка во морето“ од иконографското наследство што ни го оставил зографот Гаврил, расфрлано по црквите, манастирите и приватните домови во Малешево, Пијанец, Кочанско, Штипско, Радовишко, Струмичко, Струмско и подалеку низ балканските земји и Русија.
Во црквите во Малешево и Пијанец од пописната комисија на Републичкиот завод за заштита на културно-историските споменици се регистрирани 300 икони со различна големина, од кои 41 икона се препишуваат на неговиот син, зографот Борис. Во бројката од тристоте икони не се сместени иконите од црквите во Кочанско, Штипско, Радовишко, Струмичко, Струмско, а да не зборуваме за иконите изработени во работилниците на светогорските манастири и испраќани во Русија и балканските земји при крајот на деветнаесетиот век, кога зографскиот талент на младиот зограф Гаврил бил во полн расцут.
Од писмото, што на 04.04.1928 год. Гаврил Атанасов му го испратил на Јеремије М. Павловиќ, да му послужи при пишувањето на книгата „Малешево и Малешевци“, покрај дел од горе изнесените податоци, дознаваме дека Гаврил, за изработка на своите икони, за време на Турското робство набавувал материјал од Солун, за време на Бугарско од Софија, а во периодот кога е пишувано писмото (Српско) од Скопје.
Интересно е да се спомене иконата „Свети Јован Златоуст“, која е изработена на плех и е јужна олтарска врата во црквата во манастирот „Свети Архангел Михаил“ во Берово. Зографот Гаврил ја изработил оваа икона во 1897 година и при изработката, во нејзиниот долен десен агол оставил запис, цитираме: „Иконописец Гаврил Атан(асов) Македонец от село Берово, Малеш 1897 година“, не претпоставувајќи дека неговиот запис од иконата, на неговите сонародници ќе им биде аргумент за докажување дека македонската нација и Македонија не се од вчера, туку од многу, многу порано.
Покрај тоа што главна преокупација на Гаврил Атанасов било зографството, т.е. иконосликарството, тој се занимавал и со фотографирање. Тој е првиот фотограф во Малешево, а можеби и пошироко. Покрај други, автор е и на фотографијата на која се наоѓа Даме Груев, по неговото убиство на врвот Петлец, кај селото Русиново во 1906 год. Тоа е таа историска фотографија направена по налог на Комисијата за идентификација на убиените комити, која требало да потврди дека е убиен големиот војвода, башкомитата Дамјан Груев. Низ Малешево постојат и други негови фотографии кои сведочат за значајни настани и личности од историјата на овој крај. Вистинска штета е што во 1934 година, заедно со куќата, изгорело и ателјето на овој малешевски фотограф, при што е уништен драгоцен фотографски материјал од историско значење.
Во обновената црква „Св. Богородица Балаклија“ во Берово, при нејзиното фреско-пишување, од страна на академскиот сликар Ѓорѓи Данев, насликан е и ликот на Гаврил Атанасов - Зограф, со што овој лик е овековечен за навек.
Зографот Гаврил Атанасов починал во Берово, 1951 година, во 88-та година од својот живот, опкружен од многубројните негови наследници.
Преземено од http://maleshevo.blogspot.com/
March 25, 2012
Припишан грб на Македонија
Припишан грб на Македонија од разгледница. Период - прва половина на девеесетите години.Мал грб златен штит со 16 крако македонско златно сонце.
Кликнете не сликата за целосен размер! Click on the image to enlarge!
"Направи добро за да бидеш Македонец"
Documents-Mk.Blogspot.com
March 24, 2012
20 години македонска независност, 1994
20 години македонска независност, епизода 5, 1994, Пукај бе брат
Хроника на Македонија во 1994-та година. Економска блокада од страна на Грција. Првите „демократски“ претседателски и парламентарни избори. Ликовно биенале во Венеција и Сао Паоло. Златен Лав за „Пред дождот“.
Хроника на Македонија во 1994-та година. Економска блокада од страна на Грција. Првите „демократски“ претседателски и парламентарни избори. Ликовно биенале во Венеција и Сао Паоло. Златен Лав за „Пред дождот“.
Спомени за Димитар Влахов 3
Спомени за татко ми - Густав Влахов
ДИМИТАР ВЛАХОВ
По разговорите во Москва со Трилисер Радек и некои други кои подвлекуваа „дека Македонците можат да сметаат на помош од Советска Русија само ако работат заедно со комунистите, борејќи се против фашистичките влади“ (Од уште необјавените мемоари на Димитар Влахов, Том I Том I стр. 339) доаѓа до краток застој во преговорите.
Но, наскоро потоа доаѓа до нови контакти во Виена, каде што Влахов се преселува како претставник на македонското револуционерно движење. Се работи пред сè на тоа да се пронајде заедничка платформа меѓу различните струи и групации во македонското револуционерно движење. Односно беше потребно да дојде до спогодба меѓу тогашните членови на ЦК на ВМРО — Александров, Протогеров и Чаулев.
Чаулев веќе долго време беше во опозиција и неговите односи со Т. Александров и А. Протогеров беа прилично затегнати, а особено со последниот, со кого дури и не зборуваше. Како резултат на едно вакво настојување доаѓа до низа состаноци во Виена и во Рим, зашто Чаулев живееше во Албанија, а Александров и Протогеров во Бугарија.
Во март 1924 година во Рим се состануваат Т. Александров, П. Чаулев и Д. Влахов. Протогеров не присуствуваше, зашто Чаулев одби да се состане со него. Тука, навидум се постигна полна согласност. Т. Александров, а потоа и А. Протогеров ги прифатија принципите за самостојна револуционерна борба на македонскиот народ, подвлекувајќи ја потребата од обединување на македонскиот и балканскиот фронт — принципи што П. Чаулев уште одамна ги беше прифатил како свои. Овде беше решено Чаулев и Влахов да почнат да преговараат со македонската Федеративна партија чии претставници беа Т. Паница и д–р Атанасов, како и со претставниците на слични организации на Албанија, Хрватска, Црна Гора и другите балкански народи и држави. За време на преговорите најмногу тешкотии имаше со федералистите, но сепак се дојде до согласност и Чаулев и Влахов ја потпишаа заедничката декларација, која во Линц (Австрија) беше прифатена и од страна на ЦК на ВМРО. Референт на тој состанок беше Димитар Влахов.
Паралелно со ова Димитар Влахов водеше разговори и со претставникот на Советскиот Сојуз Черски чие вистинско име е Голдштејн.
Димитар Влахов во Виена имаше постојани врски и со претставниците на Комунистичката партија на Југославија Бошковиќ (Филип Филиповиќ), Коста Новаковиќ и Гуро Цвииќ, потоа со претставниците на ЦК на Комунистичката партија на Бугарија Г. Димитров и Наум Исаков и со низа албански прогресивни работници.
За време на разговорите со претставниците на Советскиот Сојуз како и со членовите на ЦК на ВМРО, на кои присуствуваше и Д. Влахов, кај него се искристализира мислата дека ќе биде неопходно пред македонскиот народ и македонската јавност ЦК да излезе со декларација, во која ќе биде речено дека македонското движење ќе се развива самостојно, по свој сопствен пат. Т. Александров го замоли Д. Влахов да состави проекти на таа декларација, што е и направено. Т. Александров го разгледа проектот заедно со своите интимни соработници и откако беа извршени коренити измени, декларацијата беше објавена. Објавената декларација немаше ништо заедничко со предложениот оригинал и во јавноста мина речиси незабележано.
На состанокот во Линц П. Чаулев и Д. Влахов настојуваа да ги убедат сите тројца членови на ЦК на ВМРО да ја потпишат декларацијата, што е сторено на 29 април 1924 година, а соодветниот протокол беше потпишан на 30 април 1924 година.
Основни принципи на овие документи беа следниве:
— ВМРО се бори за обединување на распарчената Македонија во самостојна политичка целост, во рамките на нејзините природни етнографски и географски граници;
— политичкото постоење на Македонија може да биде гарантирано единствено во рамките на Балканската федерација;
— Во борбата за ослободување на Македонија и за создавање Балканска фсдерација ВМРО, пред сè, смета на обединетите сили на целокупниот македонски народ во соработка со револуционерните движења на другите балкански народи и дека реализацијата на овие задачи зависи, исто така, и од општата меѓународна ситуадија.
ВМРО најрешително ќе ја зајакне својата борба како против српската и грчката, така и против бугарската влада кои се орудие или на своите или на туѓите империјалистички аспирации кон Македонија. Во тој правец ВМРО ќе ја прекине секоја врска со тие влади и ќе води борба против нивната политика;
— ценејќи го огромното значење на единствениот револуционерен фронт на Балканот во борбата со балканските и европските империјалисти, ВМРО искрено ќе придонесе за остварување колку што е можно побргу, на тој единствен револуционерен фронт, ќе стапи во најтесен контакт и ќе ја координира својата борба со борбата на другите револуционерни движења на балканските земји, што ја прифаќаат борбата за вистинско самоопределување на своите народи, за ослободување и обединување на Македокија во самостојна политичка целина, за стапување во рамноправеи сојуз во рамките на Балканската федерација;
— ВМРО смета дека за создавање единствен балкански револуционерен фронт од суштествено значење е групирањето на сите револуционери на македонското движење во единствен македонски револуционерен фронт, и т.н.
Бидејќи, нити декларацијата, нити протоколот не беа наменети за јавноста. Т. Александров, Протогеров и Чаулев решија да излезат пред македонскиот народ со Манифест кој ќе ги содржи основните принципи на декларацијата и протоколот. А. Протогеров самиот се нафати да го подготви предлогот на Манифестот. Но тоа не му тргна од рака. Протогеров всушност беше стар врховист така што Д. Влахов беше задолжен да го направи и ова. Новиот проект беше прочитан пред членовите на ЦК и пред претставниците на балканскиот револуционерен центар. Самиот Т. Александров значително ги заостри деловите што беа управени против бугарската влада, веројатно за да му се додвори на претставникот на револуционерниот центар. На 6 мај 1924 година, Манифестот беше дефинитивно редигиран и потпишан од страна на Протогеров и Чаулев, и тие двајца, со полномошно, се потпишаа и за Т. Александров кој веќе беше отпатувал за Софија.
Но откако се вратија во Софија, под притисок на своите едномисленици, верни слуги на бугарскиот дворец, како и под притисок на владата на Цанков, Александров и Протогеров со разни махинации, застрашувања и интриги се обидоа да го запрат објавувањето на Манифестот, односно да го одвојат Чаулев (П. Чаулев го убија луѓето на Т. Александров и Протогеров во Милано, а Тодор Паница, Менче Карничиу, подоцна жена на Иван Михајлов, во Виена, во мај 1925) прикажувајќи го Димитар Влахов како човек кој работи во корист на Советскиот Сојуз, правејќи притоа разни други махинации.
Продолжува
[Конвертирање: Macedonian Documents; скен: Македонска Библиотека]
Обработка Дукадин и А.С.
ДИМИТАР ВЛАХОВ
По разговорите во Москва со Трилисер Радек и некои други кои подвлекуваа „дека Македонците можат да сметаат на помош од Советска Русија само ако работат заедно со комунистите, борејќи се против фашистичките влади“ (Од уште необјавените мемоари на Димитар Влахов, Том I Том I стр. 339) доаѓа до краток застој во преговорите.
Но, наскоро потоа доаѓа до нови контакти во Виена, каде што Влахов се преселува како претставник на македонското револуционерно движење. Се работи пред сè на тоа да се пронајде заедничка платформа меѓу различните струи и групации во македонското револуционерно движење. Односно беше потребно да дојде до спогодба меѓу тогашните членови на ЦК на ВМРО — Александров, Протогеров и Чаулев.
Чаулев веќе долго време беше во опозиција и неговите односи со Т. Александров и А. Протогеров беа прилично затегнати, а особено со последниот, со кого дури и не зборуваше. Како резултат на едно вакво настојување доаѓа до низа состаноци во Виена и во Рим, зашто Чаулев живееше во Албанија, а Александров и Протогеров во Бугарија.
Во март 1924 година во Рим се состануваат Т. Александров, П. Чаулев и Д. Влахов. Протогеров не присуствуваше, зашто Чаулев одби да се состане со него. Тука, навидум се постигна полна согласност. Т. Александров, а потоа и А. Протогеров ги прифатија принципите за самостојна револуционерна борба на македонскиот народ, подвлекувајќи ја потребата од обединување на македонскиот и балканскиот фронт — принципи што П. Чаулев уште одамна ги беше прифатил како свои. Овде беше решено Чаулев и Влахов да почнат да преговараат со македонската Федеративна партија чии претставници беа Т. Паница и д–р Атанасов, како и со претставниците на слични организации на Албанија, Хрватска, Црна Гора и другите балкански народи и држави. За време на преговорите најмногу тешкотии имаше со федералистите, но сепак се дојде до согласност и Чаулев и Влахов ја потпишаа заедничката декларација, која во Линц (Австрија) беше прифатена и од страна на ЦК на ВМРО. Референт на тој состанок беше Димитар Влахов.
Паралелно со ова Димитар Влахов водеше разговори и со претставникот на Советскиот Сојуз Черски чие вистинско име е Голдштејн.
Димитар Влахов во Виена имаше постојани врски и со претставниците на Комунистичката партија на Југославија Бошковиќ (Филип Филиповиќ), Коста Новаковиќ и Гуро Цвииќ, потоа со претставниците на ЦК на Комунистичката партија на Бугарија Г. Димитров и Наум Исаков и со низа албански прогресивни работници.
За време на разговорите со претставниците на Советскиот Сојуз како и со членовите на ЦК на ВМРО, на кои присуствуваше и Д. Влахов, кај него се искристализира мислата дека ќе биде неопходно пред македонскиот народ и македонската јавност ЦК да излезе со декларација, во која ќе биде речено дека македонското движење ќе се развива самостојно, по свој сопствен пат. Т. Александров го замоли Д. Влахов да состави проекти на таа декларација, што е и направено. Т. Александров го разгледа проектот заедно со своите интимни соработници и откако беа извршени коренити измени, декларацијата беше објавена. Објавената декларација немаше ништо заедничко со предложениот оригинал и во јавноста мина речиси незабележано.
На состанокот во Линц П. Чаулев и Д. Влахов настојуваа да ги убедат сите тројца членови на ЦК на ВМРО да ја потпишат декларацијата, што е сторено на 29 април 1924 година, а соодветниот протокол беше потпишан на 30 април 1924 година.
Основни принципи на овие документи беа следниве:
— ВМРО се бори за обединување на распарчената Македонија во самостојна политичка целост, во рамките на нејзините природни етнографски и географски граници;
— политичкото постоење на Македонија може да биде гарантирано единствено во рамките на Балканската федерација;
— Во борбата за ослободување на Македонија и за создавање Балканска фсдерација ВМРО, пред сè, смета на обединетите сили на целокупниот македонски народ во соработка со револуционерните движења на другите балкански народи и дека реализацијата на овие задачи зависи, исто така, и од општата меѓународна ситуадија.
ВМРО најрешително ќе ја зајакне својата борба како против српската и грчката, така и против бугарската влада кои се орудие или на своите или на туѓите империјалистички аспирации кон Македонија. Во тој правец ВМРО ќе ја прекине секоја врска со тие влади и ќе води борба против нивната политика;
— ценејќи го огромното значење на единствениот револуционерен фронт на Балканот во борбата со балканските и европските империјалисти, ВМРО искрено ќе придонесе за остварување колку што е можно побргу, на тој единствен револуционерен фронт, ќе стапи во најтесен контакт и ќе ја координира својата борба со борбата на другите револуционерни движења на балканските земји, што ја прифаќаат борбата за вистинско самоопределување на своите народи, за ослободување и обединување на Македокија во самостојна политичка целина, за стапување во рамноправеи сојуз во рамките на Балканската федерација;
— ВМРО смета дека за создавање единствен балкански револуционерен фронт од суштествено значење е групирањето на сите револуционери на македонското движење во единствен македонски револуционерен фронт, и т.н.
Бидејќи, нити декларацијата, нити протоколот не беа наменети за јавноста. Т. Александров, Протогеров и Чаулев решија да излезат пред македонскиот народ со Манифест кој ќе ги содржи основните принципи на декларацијата и протоколот. А. Протогеров самиот се нафати да го подготви предлогот на Манифестот. Но тоа не му тргна од рака. Протогеров всушност беше стар врховист така што Д. Влахов беше задолжен да го направи и ова. Новиот проект беше прочитан пред членовите на ЦК и пред претставниците на балканскиот револуционерен центар. Самиот Т. Александров значително ги заостри деловите што беа управени против бугарската влада, веројатно за да му се додвори на претставникот на револуционерниот центар. На 6 мај 1924 година, Манифестот беше дефинитивно редигиран и потпишан од страна на Протогеров и Чаулев, и тие двајца, со полномошно, се потпишаа и за Т. Александров кој веќе беше отпатувал за Софија.
Но откако се вратија во Софија, под притисок на своите едномисленици, верни слуги на бугарскиот дворец, како и под притисок на владата на Цанков, Александров и Протогеров со разни махинации, застрашувања и интриги се обидоа да го запрат објавувањето на Манифестот, односно да го одвојат Чаулев (П. Чаулев го убија луѓето на Т. Александров и Протогеров во Милано, а Тодор Паница, Менче Карничиу, подоцна жена на Иван Михајлов, во Виена, во мај 1925) прикажувајќи го Димитар Влахов како човек кој работи во корист на Советскиот Сојуз, правејќи притоа разни други махинации.
Продолжува
[Конвертирање: Macedonian Documents; скен: Македонска Библиотека]
Обработка Дукадин и А.С.
March 23, 2012
Franz Liszt
MACEDONIA 2011,Franz Liszt-200th Birth Anniversary,FDC
Macedonia 2011 22 composer, pianist, Franz Liszt Music Hungary mini sheet
Macedonia 2011 22 composer, pianist, Franz Liszt Music Hungary mini sheet
March 22, 2012
Македонскиот јазол 7
Бугарските заседи и претензии
Јазикот е главна појдовна точка за наводниот доказ за оправдување на претензиите кон Македонија. На оваа тема најактивни се Бугарите, кои се обидуваат во светот да побудат мислење дека јазикот е движечката сила што Македонците би ги направила Бугари. Со овие обиди се поврзани и постојаните укажувања дека Македонците „всушност“ зборуваат бугарски. Оттаму овој комплекс е многу битен, па заслужува повеќе од само краток осврт.
Не сите народи ја имале историската среќа нивниот јазик да се манифестира многу рано. Македонците ја имаа.
Византискиот цар Михаил Трети (842-867) ги испратил браќата Кирил и Методиј на една православна мисија во Големоморавското Царство на кнезот Растислав. Од 863 година тие дејствуваат оттаму.
Траутман го цитира царот Михаил, кој им кажал на браќата: „Вие двајцата сте луѓе од Солун, а луѓето од Солун зборуваат чист словенски јазик“.
Кој не би сакал да ја сподели, или пак целосно да ја присвои за себе славата да биде татковина на славните мисионери! Па така, Бугарите го сторија тоа - исто како и Грците. Но, бугарскиот цар Борис (а со него и неговиот народ) го примија христијанството дури во 865 година. И браќата не потекнуваа од Варна, или Трново, или Сердика, туку од околината на Солун, и беа синови на мајка Македонка и татко Грк. Ништо не влијае што оваа област тоа време беше освоена од Бугарија, бидејќи како што сосема јасно стои во историските текстови, Бугарите помеѓу 840 и 850 година маршираа кон „средна“ Македонија, а не кон Егејот - не сметајќи тука дека во меѓувреме турско-татарските протобугари веќе не постоеја, со оглед на тоа што одамна се претопија со словенското население и го презедоа и словенскиот јазик.
Со сета почит за верските стремежи на царот на Византија, мора да се каже дека мисијата не беше испратена од филантропски или од хуманитарни побуди. Константинопол одамна беше во конкурентски однос со Рим:
Двата центра на христијанството сакаа да стекнат нови верници во новодојдените доселеници на Балканот.
Со Кирил и Методиј „се чинеше дека Константинопол си обезбеди предност. На крајот дојде до поделба на моќта... во Југоисточна Европа... најдоцна од 1054 година, по големата шизма, овие две сфери и луѓето што ним им припаѓаат почнаа да се развиваат во сосема различни насоки на културен план“.
За да си ја олеснат мисионерската работа словенските учители Кирил и Методиј создадоа „нивно т.н. глаголско писмо“.
„Со мерките за повторно погрчување се воспостави кириличната азбука (наречена така во чест на Кирил), која делумно се базираше врз грчката ортографија“.
Но, сепак, дијалектите врз основа на кои словенските апостоли го преведоа Евангелието не потекнуваа од Бугарија (ниту од бугарскиот брег од Црно Море, ниту пак од Родопите), туку исто како и самите браќа, од околината на Солун, значи од Македонија, и колку и често да се повторува бугарското тврдење, нивниот јазик не може да се декларира како бугарски.
Професорот Вајтнам, напротив, многу повеќе прецизира дека Кирил и Методиј проповедале и пишувале на оној јазик „што се зборува во околината на Солун, т.е. јазикот на кој говореле Рихините, Сагудатите и Драгувитите“. Меѓу другото, Вајтман забележува: „Јазичните совпаѓања со другите јужнословенски јазици, српскиот и хрватскиот, се јавиле дури подоцна“.
Трудот на словенските апостоли доби трајна вредност со тоа што тие со „словенскиот литургиски и пишан јазик... го зголемија бројот на европски културни јазици (во Југоисточна Европа) на три јазици. Овој црковен старословенски јазик понатаму за целото словенско православие ја имаше истата улога како и латинскиот јазик за католиците, во исто време беше и литургиски и службен јазик. Сепак, не треба премногу цврсто да се држиме до оваа паралела, бидејќи латинскиот јазик, за разлика од црковнословенскиот, беше носител на културата, а не само средство за нејзино ширење“.
И турско-татарските Бугари ги озари зрак од овој културен труд, бидејќи тие не само што беа асимилирани од Словените туку го прифатија словенскиот јазик, црковниот словенски јазик, како и кириличното писмо.
Во ново време развојот се одвиваше по следниов тек: „Кога Француската револуција ја преобрази старата класна држава во модерна национална држава, јазикот доби ново, дотогаш непознато значење... Тој стана темел-носител за градењето на групната солидарност на нацијата. Барањата за еднаквост, правда и за братство, фундаменти на модерната национална држава, набргу беа дополнети со барања за единствен заеднички јазик. Оттогаш често под нација се подразбира униформна 'јазична нација', и на овој начин се задоволија стремежите за хомогенизација што целеа кон обединување на јазичното подрачје за потпора и зајакнување на националната држава“.
„Делото на двајцата браќа се уште зрачи со интензивна светлина во Русија, Бугарија, Србија и во Хрватска... па дури и во туѓојазичната Романија“.
За денешните Македонци овој развиток доби значење во писмена форма на македонскиот јазик. Според Торстен Сцобрис, овој процес почнал во почетокот на 19 век, кога свештениците почнале да го употребуваат македонскиот јазик во службите и во текстовите за јакнење на духот, кои од 1838 година почнаа да се печатат во Македонија. Во времето кога словенските интелектуалци почнаа да се опираат на грчката културна хегемонија од средината на 19 век, бројот на публикациите за фолклорот, јазикот и за историјата на Словените од Македонија видно се зголеми; нивното засилено печатење имаше цел „македонските дијалекти да бидат избрани за основа на единствениот пишан јазик“.
Во борбата на Македонците за нивниот сопствен јазик - значи и за нивниот национален идентитет - од судбинско значење е 1870 година, кога султанот ја призна автокефалната бугарска православна црква, Егзархијата. Оваа предност Бугарите ја искористија за да го забрзаат побугарчувањето во Македонија (каде што речиси немаше Бугари).
Еден пример може да ја потенцира бугарската заседа: бугарските весници обвинија еден македонски учител за „предавство на бугарскиот дух, затоа што издавал учебници на македонски дијалект. Преку ова се докажува дека Македонците поседуваат различен јазик и идентитет од Бугарите, и дека Бугарите уште тогаш биле свесни за оваа поинаквост и посебност на небугарските Македонци - иако (и до ден-денес) тоа не сакаа да го признаат. Од истата причина, славната книга на Крсте Мисирков „За македонцките работи“, напишана околу 1900 година, во која тој пишува за етничкото и политичко единство на Македонците и предупредува против соединувањето со Бугарија, Србија или Грција, во Бугарија беше забранета и сите примероци беа уништени.
Ханс - Лотар Штепан
Јазикот е главна појдовна точка за наводниот доказ за оправдување на претензиите кон Македонија. На оваа тема најактивни се Бугарите, кои се обидуваат во светот да побудат мислење дека јазикот е движечката сила што Македонците би ги направила Бугари. Со овие обиди се поврзани и постојаните укажувања дека Македонците „всушност“ зборуваат бугарски. Оттаму овој комплекс е многу битен, па заслужува повеќе од само краток осврт.
Не сите народи ја имале историската среќа нивниот јазик да се манифестира многу рано. Македонците ја имаа.
Византискиот цар Михаил Трети (842-867) ги испратил браќата Кирил и Методиј на една православна мисија во Големоморавското Царство на кнезот Растислав. Од 863 година тие дејствуваат оттаму.
Траутман го цитира царот Михаил, кој им кажал на браќата: „Вие двајцата сте луѓе од Солун, а луѓето од Солун зборуваат чист словенски јазик“.
Кој не би сакал да ја сподели, или пак целосно да ја присвои за себе славата да биде татковина на славните мисионери! Па така, Бугарите го сторија тоа - исто како и Грците. Но, бугарскиот цар Борис (а со него и неговиот народ) го примија христијанството дури во 865 година. И браќата не потекнуваа од Варна, или Трново, или Сердика, туку од околината на Солун, и беа синови на мајка Македонка и татко Грк. Ништо не влијае што оваа област тоа време беше освоена од Бугарија, бидејќи како што сосема јасно стои во историските текстови, Бугарите помеѓу 840 и 850 година маршираа кон „средна“ Македонија, а не кон Егејот - не сметајќи тука дека во меѓувреме турско-татарските протобугари веќе не постоеја, со оглед на тоа што одамна се претопија со словенското население и го презедоа и словенскиот јазик.
Со сета почит за верските стремежи на царот на Византија, мора да се каже дека мисијата не беше испратена од филантропски или од хуманитарни побуди. Константинопол одамна беше во конкурентски однос со Рим:
Двата центра на христијанството сакаа да стекнат нови верници во новодојдените доселеници на Балканот.
Со Кирил и Методиј „се чинеше дека Константинопол си обезбеди предност. На крајот дојде до поделба на моќта... во Југоисточна Европа... најдоцна од 1054 година, по големата шизма, овие две сфери и луѓето што ним им припаѓаат почнаа да се развиваат во сосема различни насоки на културен план“.
За да си ја олеснат мисионерската работа словенските учители Кирил и Методиј создадоа „нивно т.н. глаголско писмо“.
„Со мерките за повторно погрчување се воспостави кириличната азбука (наречена така во чест на Кирил), која делумно се базираше врз грчката ортографија“.
Но, сепак, дијалектите врз основа на кои словенските апостоли го преведоа Евангелието не потекнуваа од Бугарија (ниту од бугарскиот брег од Црно Море, ниту пак од Родопите), туку исто како и самите браќа, од околината на Солун, значи од Македонија, и колку и често да се повторува бугарското тврдење, нивниот јазик не може да се декларира како бугарски.
Професорот Вајтнам, напротив, многу повеќе прецизира дека Кирил и Методиј проповедале и пишувале на оној јазик „што се зборува во околината на Солун, т.е. јазикот на кој говореле Рихините, Сагудатите и Драгувитите“. Меѓу другото, Вајтман забележува: „Јазичните совпаѓања со другите јужнословенски јазици, српскиот и хрватскиот, се јавиле дури подоцна“.
Трудот на словенските апостоли доби трајна вредност со тоа што тие со „словенскиот литургиски и пишан јазик... го зголемија бројот на европски културни јазици (во Југоисточна Европа) на три јазици. Овој црковен старословенски јазик понатаму за целото словенско православие ја имаше истата улога како и латинскиот јазик за католиците, во исто време беше и литургиски и службен јазик. Сепак, не треба премногу цврсто да се држиме до оваа паралела, бидејќи латинскиот јазик, за разлика од црковнословенскиот, беше носител на културата, а не само средство за нејзино ширење“.
И турско-татарските Бугари ги озари зрак од овој културен труд, бидејќи тие не само што беа асимилирани од Словените туку го прифатија словенскиот јазик, црковниот словенски јазик, како и кириличното писмо.
Во ново време развојот се одвиваше по следниов тек: „Кога Француската револуција ја преобрази старата класна држава во модерна национална држава, јазикот доби ново, дотогаш непознато значење... Тој стана темел-носител за градењето на групната солидарност на нацијата. Барањата за еднаквост, правда и за братство, фундаменти на модерната национална држава, набргу беа дополнети со барања за единствен заеднички јазик. Оттогаш често под нација се подразбира униформна 'јазична нација', и на овој начин се задоволија стремежите за хомогенизација што целеа кон обединување на јазичното подрачје за потпора и зајакнување на националната држава“.
„Делото на двајцата браќа се уште зрачи со интензивна светлина во Русија, Бугарија, Србија и во Хрватска... па дури и во туѓојазичната Романија“.
За денешните Македонци овој развиток доби значење во писмена форма на македонскиот јазик. Според Торстен Сцобрис, овој процес почнал во почетокот на 19 век, кога свештениците почнале да го употребуваат македонскиот јазик во службите и во текстовите за јакнење на духот, кои од 1838 година почнаа да се печатат во Македонија. Во времето кога словенските интелектуалци почнаа да се опираат на грчката културна хегемонија од средината на 19 век, бројот на публикациите за фолклорот, јазикот и за историјата на Словените од Македонија видно се зголеми; нивното засилено печатење имаше цел „македонските дијалекти да бидат избрани за основа на единствениот пишан јазик“.
Во борбата на Македонците за нивниот сопствен јазик - значи и за нивниот национален идентитет - од судбинско значење е 1870 година, кога султанот ја призна автокефалната бугарска православна црква, Егзархијата. Оваа предност Бугарите ја искористија за да го забрзаат побугарчувањето во Македонија (каде што речиси немаше Бугари).
Еден пример може да ја потенцира бугарската заседа: бугарските весници обвинија еден македонски учител за „предавство на бугарскиот дух, затоа што издавал учебници на македонски дијалект. Преку ова се докажува дека Македонците поседуваат различен јазик и идентитет од Бугарите, и дека Бугарите уште тогаш биле свесни за оваа поинаквост и посебност на небугарските Македонци - иако (и до ден-денес) тоа не сакаа да го признаат. Од истата причина, славната книга на Крсте Мисирков „За македонцките работи“, напишана околу 1900 година, во која тој пишува за етничкото и политичко единство на Македонците и предупредува против соединувањето со Бугарија, Србија или Грција, во Бугарија беше забранета и сите примероци беа уништени.
Ханс - Лотар Штепан
March 21, 2012
March 20, 2012
Носија - Славиште
Македонска народна носија - Славиште
Wikipedia: Во селата околу Крива Паланка, означени во народот како Источен дел на Славиште, женската
носија се одликува со карактеристични белези на шопските носии - рамно кроена бела платнена кошула и шајак од црна клашна, долг до под колена, со куси ракави, украсен на градите и на ракавите со апликации од волнени гајтани и срма.
Појасот е од волнена и конопна, пругасто - шарена ткаенина, а скутината означена како скутача е декорирана со ситни шарки, меѓу кои има и китки од срмени конци. Зимска и празнична облека е безракавно џубе, долго до колена, од црна клашна, со украси од гајтани и срма.
Wikipedia: Во селата околу Крива Паланка, означени во народот како Источен дел на Славиште, женската
носија се одликува со карактеристични белези на шопските носии - рамно кроена бела платнена кошула и шајак од црна клашна, долг до под колена, со куси ракави, украсен на градите и на ракавите со апликации од волнени гајтани и срма.Појасот е од волнена и конопна, пругасто - шарена ткаенина, а скутината означена како скутача е декорирана со ситни шарки, меѓу кои има и китки од срмени конци. Зимска и празнична облека е безракавно џубе, долго до колена, од црна клашна, со украси од гајтани и срма.
March 19, 2012
March 18, 2012
Спомени за Димитар Влахов 2
Спомени за татко ми - Густав Влахов
ДИМИТАР ВЛАХОВ
Колку пак решително уште во тоа време Димитар Влахов стоеше на позициите за самостојноста на борбата на македонскиот народ и против мешањето отстрана, а во прв ред против интригите на бугарскиот царски дворец и неговите слуги од редовите на десницата на македонското движење, може донекаде да покаже и овој настан. Една недела во есента на 1911 година бугарскиот дворец, преку разни наемници организира атентат на пазарот во Штип, во чија близина се наоѓаше и една џамија. Едно магаре, натоварено со динамит експлодира, во определеното време на пазарот преполн со луѓе. Експлозијата придизвика смрт на неколку десетици граѓани од Штип и соседните села. Како одмазда за овој атентат беа убиени уште десетина и повеќе луѓе, а значителен број беа ранети. Токму тоа и го сакаа бугарските империјалисти и авантуристи кои веќе се подготвуваа да ја поделат Македонија.
Димитар Влахов во согласност со солунската Социјалистичка федерација презеде иницијатива во Штип да се испрати парламентарна анкетна комисија која случајот ќе го испита во целост. По неколку дена беше составена комисијата во која се најдоа Христо Далчев (пратеник од Серес), Тодор Павлов (пратеник од Скопје) и Димитар Влахов (пратеник од Солун). Четвртиот пратеник Панче Дорев од Битола, кој беше член на младотурскиот комитет и во исто време доверлива личност на бугарската Егзархија, одби да учествува во оваа анкета. Натаму, во комисијата беа Сава Стојановиќ, Србин, пратеник од Приштина, д-р Константинидис, Грк од Родос, Риза Тефик, Турчин од Одрин и арапскиот пратеник Абдул Хамид Зогреви од Сирија. Еден дел од пратениците, т.е. Македонците, Србите и Грците, анализирајќи ги пошироко причините на ова злосторство, сметаа дека основната одговорност ја носат органите на власта додека пратениците муслимани сметаа дека се одговорни исклучиво организаторите на провокаторскиот атентат, така што општ извештај — меморандум — не можеше да биде составен. Меѓутоа, Димитар Влахов не се задоволи со ова. Тој даде исцрпно интервју, како во весникот „Ендепандан“ во Солун, така и во весникот „Л'жен Тирк“ во Цариград, каде што решително го жигоса и самиот масакр од страна на Турците, но и ваквиот начин на борба против постојната состојба, застапувајќи се притоа за тезата дека изолираниот индивидуален терор не може да доведе до траен успех.
Во врска со Балканската војна може да биде од интерес активноста на Димитар Влахов околу познатиот Манифест на петте социјалистички партии — вклучувајќи ја и Солунската социјалистичка федерација — против Балканската војна.
Уште за време на објавувањето на мобилизацијата, претставниците на социјалистичките партии во Турција, заедно со претставникот на Социјалистичката партија на Романија д-р К. Раковски (Д-р К. Раковски е основач на Социјалистичката партија на Романија, а подоцна прв претседател на Советот на народните комесари на Украина и амбасадор на СССР во Париз. Пријател е на Д. Влахов.) како и со познатиот германски социјалист Парвус (псевдоним за Александар Израел Хелпханд, публицист од крајот на XIX и почетокот на XX век. My припаѓа на левото крило на Германската Социјалдемократска партија. Автор е на „Теоријата“ за перманентната револуција што подоцна од него ја презема Троцки. За време на светската војна стои на крајно десните позиции на социјалдемократијата), изработија манифест против Балканската војна. Тој манифест го потпишаа: од името на Ерменската социјалдемократска партија Химчак Мурат, на Ерменската партија Дашнакцутан Врањан, на Солунската Социјалистичка федерација Димитар Влахов, на Еврејската социјалистичка партија — Бенгурион, на Романската социјалистичка партија — К. Раковски.
Манифестот беше печатен во прогресивните весници во Турција, а го отпечатија и „Радничке новине“ од Белград и Романската социјалистичка партија.
Бугарските социјалисти и тесните и широките — не го печатеа манифестот од веќе познатите причини и, со неколку исклучоци (Д. Благоев, Г. Димитров) беа многу тесногради во однос на македонското прашање.
Како што е познато, Балканската војна е оценета како прогресивна војна во која со обединети сили тукушто основаните балкански држави војуваа против конзервативната и заостаната Турција. Но за македонскиот народ ова беше многу тежок удар. Co оваа војна дојде до познатото распарчување на Македонија на три дела и до една засилена и систематска политика на денационализација со сите средства.
Навистина е тешко да се одреди прогресивниот карактер што и се припишува на оваа војна, ако цената за тоа требаше да биде поробувањето и ограбувањето цел еден народ. А за македонскиот народ оваа војна не значеше ништо друго туку почеток на нови и недогледни теглила.
По Првата светска војна, на многумина и од самата десница на македонското движење им стана јасно дека преку таканаречената „ослободителна мисија“ на Бугарија не само што не може да се постигне ослободување, туку дека дојде и до распарчување и систематска денационализација на македонскиот народ.
Во тие услови и ВМРО, на чело со Тодор Александров и генерал Протогеров, иако во бугарската држава играа многу видна улога, почнаа да бараат излез од ваквата ситуација. Всушност, ВМРО претставуваше држава во држава. Организацијата собираше намети од населението за своите потреби, мачеше и убиваше, организираше атентати во самата Бугарија, а и во соседните држави. Сево ова доведе до значителна пасивизација на членството во однос на ВМРО, која започна да ја губи довербата кај македонската емиграција, која во тоа време имаше околу 750 илјади лица, a пo спогодбата со Грција во 1925 г. нејзиниот број се зголеми на скоро 900.000 покрај уште околу 250.000 Македонци во Пиринскиот крај. Значителен број Македонци почнаа да се активираат преку револуционерните движења, во прв ред зачленувајќи се во комунистичките партии, а особено пo победата на Октомвриската револуција.
Се одеше кон тоа да се воспостават врски со Советскиот Сојуз, центар на револуционерното движење во светот, во тоа време. По повеќе претходни разговори, Т. Александров застана на становишето дека за една ваква цел најпогоден би бил Димитар Влахов, кој беше познат како социјалист. Co посредство на Павел Шатев доаѓа и до први контакти меѓу Т. Александров и неговите соработници и Димитар Влахов. Многу подоцна во своите спомени тој ќе запише: „Јас толку верував во искреноста на Советскиот Сојуз и во неговата искрена желба да му помогне на македонското ослободително движење, што без никакво двоумење и резерва ја примив понудата и сметав дека е дојден моментот македонското движење да се истргне од влијанието на бугарската буржоазија и дворец и дека навистина ќе стане независно ослободително движење.“ (Од уште необјавените мемоари на Димитар Влахов, Том I стр. 314).
Овде треба да се додаде дека Советскиот Сојуз, преку својот претставник К. Раковски, беше го поткрепил веќе македонското револуционерно движење на една меѓународна конференција во Лозана во 1922 година.
Ho Т. Александров немаше доверба во Димитар Влахов така што му го придодаде и својот зет Михаил Монев, инаку активен работник во ВМРО.
Продолжува
[Конвертирање: Macedonian Documents; скен: Македонска Библиотека]
Обработка Дукадин и А.С.
ДИМИТАР ВЛАХОВ
Колку пак решително уште во тоа време Димитар Влахов стоеше на позициите за самостојноста на борбата на македонскиот народ и против мешањето отстрана, а во прв ред против интригите на бугарскиот царски дворец и неговите слуги од редовите на десницата на македонското движење, може донекаде да покаже и овој настан. Една недела во есента на 1911 година бугарскиот дворец, преку разни наемници организира атентат на пазарот во Штип, во чија близина се наоѓаше и една џамија. Едно магаре, натоварено со динамит експлодира, во определеното време на пазарот преполн со луѓе. Експлозијата придизвика смрт на неколку десетици граѓани од Штип и соседните села. Како одмазда за овој атентат беа убиени уште десетина и повеќе луѓе, а значителен број беа ранети. Токму тоа и го сакаа бугарските империјалисти и авантуристи кои веќе се подготвуваа да ја поделат Македонија.
Димитар Влахов во согласност со солунската Социјалистичка федерација презеде иницијатива во Штип да се испрати парламентарна анкетна комисија која случајот ќе го испита во целост. По неколку дена беше составена комисијата во која се најдоа Христо Далчев (пратеник од Серес), Тодор Павлов (пратеник од Скопје) и Димитар Влахов (пратеник од Солун). Четвртиот пратеник Панче Дорев од Битола, кој беше член на младотурскиот комитет и во исто време доверлива личност на бугарската Егзархија, одби да учествува во оваа анкета. Натаму, во комисијата беа Сава Стојановиќ, Србин, пратеник од Приштина, д-р Константинидис, Грк од Родос, Риза Тефик, Турчин од Одрин и арапскиот пратеник Абдул Хамид Зогреви од Сирија. Еден дел од пратениците, т.е. Македонците, Србите и Грците, анализирајќи ги пошироко причините на ова злосторство, сметаа дека основната одговорност ја носат органите на власта додека пратениците муслимани сметаа дека се одговорни исклучиво организаторите на провокаторскиот атентат, така што општ извештај — меморандум — не можеше да биде составен. Меѓутоа, Димитар Влахов не се задоволи со ова. Тој даде исцрпно интервју, како во весникот „Ендепандан“ во Солун, така и во весникот „Л'жен Тирк“ во Цариград, каде што решително го жигоса и самиот масакр од страна на Турците, но и ваквиот начин на борба против постојната состојба, застапувајќи се притоа за тезата дека изолираниот индивидуален терор не може да доведе до траен успех.
Во врска со Балканската војна може да биде од интерес активноста на Димитар Влахов околу познатиот Манифест на петте социјалистички партии — вклучувајќи ја и Солунската социјалистичка федерација — против Балканската војна.
Уште за време на објавувањето на мобилизацијата, претставниците на социјалистичките партии во Турција, заедно со претставникот на Социјалистичката партија на Романија д-р К. Раковски (Д-р К. Раковски е основач на Социјалистичката партија на Романија, а подоцна прв претседател на Советот на народните комесари на Украина и амбасадор на СССР во Париз. Пријател е на Д. Влахов.) како и со познатиот германски социјалист Парвус (псевдоним за Александар Израел Хелпханд, публицист од крајот на XIX и почетокот на XX век. My припаѓа на левото крило на Германската Социјалдемократска партија. Автор е на „Теоријата“ за перманентната револуција што подоцна од него ја презема Троцки. За време на светската војна стои на крајно десните позиции на социјалдемократијата), изработија манифест против Балканската војна. Тој манифест го потпишаа: од името на Ерменската социјалдемократска партија Химчак Мурат, на Ерменската партија Дашнакцутан Врањан, на Солунската Социјалистичка федерација Димитар Влахов, на Еврејската социјалистичка партија — Бенгурион, на Романската социјалистичка партија — К. Раковски.
Манифестот беше печатен во прогресивните весници во Турција, а го отпечатија и „Радничке новине“ од Белград и Романската социјалистичка партија.
Бугарските социјалисти и тесните и широките — не го печатеа манифестот од веќе познатите причини и, со неколку исклучоци (Д. Благоев, Г. Димитров) беа многу тесногради во однос на македонското прашање.
Како што е познато, Балканската војна е оценета како прогресивна војна во која со обединети сили тукушто основаните балкански држави војуваа против конзервативната и заостаната Турција. Но за македонскиот народ ова беше многу тежок удар. Co оваа војна дојде до познатото распарчување на Македонија на три дела и до една засилена и систематска политика на денационализација со сите средства.
Навистина е тешко да се одреди прогресивниот карактер што и се припишува на оваа војна, ако цената за тоа требаше да биде поробувањето и ограбувањето цел еден народ. А за македонскиот народ оваа војна не значеше ништо друго туку почеток на нови и недогледни теглила.
По Првата светска војна, на многумина и од самата десница на македонското движење им стана јасно дека преку таканаречената „ослободителна мисија“ на Бугарија не само што не може да се постигне ослободување, туку дека дојде и до распарчување и систематска денационализација на македонскиот народ.
Во тие услови и ВМРО, на чело со Тодор Александров и генерал Протогеров, иако во бугарската држава играа многу видна улога, почнаа да бараат излез од ваквата ситуација. Всушност, ВМРО претставуваше држава во држава. Организацијата собираше намети од населението за своите потреби, мачеше и убиваше, организираше атентати во самата Бугарија, а и во соседните држави. Сево ова доведе до значителна пасивизација на членството во однос на ВМРО, која започна да ја губи довербата кај македонската емиграција, која во тоа време имаше околу 750 илјади лица, a пo спогодбата со Грција во 1925 г. нејзиниот број се зголеми на скоро 900.000 покрај уште околу 250.000 Македонци во Пиринскиот крај. Значителен број Македонци почнаа да се активираат преку револуционерните движења, во прв ред зачленувајќи се во комунистичките партии, а особено пo победата на Октомвриската револуција.
Се одеше кон тоа да се воспостават врски со Советскиот Сојуз, центар на револуционерното движење во светот, во тоа време. По повеќе претходни разговори, Т. Александров застана на становишето дека за една ваква цел најпогоден би бил Димитар Влахов, кој беше познат како социјалист. Co посредство на Павел Шатев доаѓа и до први контакти меѓу Т. Александров и неговите соработници и Димитар Влахов. Многу подоцна во своите спомени тој ќе запише: „Јас толку верував во искреноста на Советскиот Сојуз и во неговата искрена желба да му помогне на македонското ослободително движење, што без никакво двоумење и резерва ја примив понудата и сметав дека е дојден моментот македонското движење да се истргне од влијанието на бугарската буржоазија и дворец и дека навистина ќе стане независно ослободително движење.“ (Од уште необјавените мемоари на Димитар Влахов, Том I стр. 314).
Овде треба да се додаде дека Советскиот Сојуз, преку својот претставник К. Раковски, беше го поткрепил веќе македонското револуционерно движење на една меѓународна конференција во Лозана во 1922 година.
Ho Т. Александров немаше доверба во Димитар Влахов така што му го придодаде и својот зет Михаил Монев, инаку активен работник во ВМРО.
Продолжува
[Конвертирање: Macedonian Documents; скен: Македонска Библиотека]
Обработка Дукадин и А.С.
March 17, 2012
Грб 16 крако сонце
Ексклузивно! Предлог грб на Република Македонија од 1992/93 година. Златно 16 крако сонце на црвен штит.
Поради надворешен притисок и уцени овој планиран грб на Република Македонија, кој што го носи истиот симбол
како и првото знаме на Република Македонија (1992-1995) никогаш не се усвојува.
По повод плановите за усвојување на овој грб Џорџ Сорос ќе упати писмо до Собранието на Република Македонија во кое пишува:
"Разбрав дека постои намера сонцето на Александар Велики* да се усвои за државен грб. Ако донесете такво решение мислам дека ќе ги изгубите симпатиите на светот. За жал другиот предложен симбол лавот**, исто така има негативни импликации." - Џорџ Сорос (5 јануари 1993, објавено во Нова Македонија 7 јануари 1993)
* се мисли на 16 кракото македонско сонце, познато и како сонце од Кутлеш (Вергина).
** најверојатно се мисли на грбот со лав дизајниран од Грчев, што подоцна ќе стане официјален грб на СМК.
Поради надворешен притисок и уцени овој планиран грб на Република Македонија, кој што го носи истиот симбол
како и првото знаме на Република Македонија (1992-1995) никогаш не се усвојува.По повод плановите за усвојување на овој грб Џорџ Сорос ќе упати писмо до Собранието на Република Македонија во кое пишува:
"Разбрав дека постои намера сонцето на Александар Велики* да се усвои за државен грб. Ако донесете такво решение мислам дека ќе ги изгубите симпатиите на светот. За жал другиот предложен симбол лавот**, исто така има негативни импликации." - Џорџ Сорос (5 јануари 1993, објавено во Нова Македонија 7 јануари 1993)
* се мисли на 16 кракото македонско сонце, познато и како сонце од Кутлеш (Вергина).
** најверојатно се мисли на грбот со лав дизајниран од Грчев, што подоцна ќе стане официјален грб на СМК.
March 16, 2012
Historie - Charles Rollin
Тврдењето на денешните Грци дека античките Македонци всушност биле исто што и античките Грци уште еднаш е отфрлено како лага.Во книгата на Чарлс Ролин (Charles Rollin) од 1730-1738 година, античките Македонци и античките Грци се опишани како два различни народа, па дури и во самиот наслов на книгата: "Античка Историја на Египќаните, Картагинците, Асирците, Вавилонците, Медијците и Персијците, Македонците, Грците"
(Histoire ancienne des Égyptiens, des Carthaginois, des Assyriens, des Babyloniens, des Mèdes et des Perses, des Macédoniens, des Grecs)
Горе: фототип од насловот во оригинал на француски јазик; долу: фототип од насловот на англиски јазик.
Понатаму во книгата пишува (стр. 414) дека античките Македонци не се чувствувале како Грци:
"МАКЕДОНИЈА. Тоа беше долго време пред Грците да имаа некоја голема врска со Македонија. Нејзините кралеви кои живеле во шумите и планините, се чини дека не се сметале како дел од Грција. Тие се преправале дека нивните кралеви, од кои Каран е првиот, потекнуваат од Херкул. Филип и неговиот син Александар ја зголемиле славата на ова кралство на многу висок степен. Тоа опстојувало четиристотиниседумдесетиедна (471) година пред смртта на Александар, и продолжило уште стоипеесет (150) години, до Персеј кој бил победен и преземан од страна на Римјаните. Во сите, шестотинидваесетишест години (626) години."
("MACEDONIA. It was a long time before the Greeks had any great regard to Macedonia. Her kings living retired in woods and mountains, seemed not to be considered as a part of Greece. They pretended, that their kings, of whom Caranus was the first, were descended from Hercules. Philip and his son Alexander raised the glory of this kingdom to a very high degree. It had subsisted four hundred and seventy-one years before the death of Alexander, and continued one hundred and fifty-live more, till Perseus was beaten and taken by the Romans; in all, six hundred and twenty-six years.")
Инаку Чарлс Ролин бил истакнат интелектуалец. Во 1687 бил назначен за професор по реторика во Плесис (Plessis) , во 1688 бил назначен за професор по реторика на Кралскиот колеџ (Collège royal). Во 1694 е избран за ректор на Универзитетот во Париз (université de Paris), во 1701 станува соработник на Кралската академија за натписи и медали (Académie royale des inscriptions et médailles).
Во 1696, тој го презема раководството на колеџот Бове (collège de Beauvais), при што извршил реорганизација и неговата администрација се одликува по реформите.
Во негова чест се именувани колеџ и улица во Париз кадешто живеел, а негова статуа има и во познатата Сорбона.
Автори: Благојче Андонов и Александар Стеванов
Објавено и на Macedonian Spark
March 15, 2012
Што ми е мило, мамо, сејмен да шетам
ШТО МИ Е МИЛО МАМО, СЕЈМЕН ДА ШЕТАМ
(Песна за Белото Маре)
Што ми е мило, мамо, мило ем драго,
сејмен да шетам, мамо, низ Бузаана.
Сал' да го видам, мамо, Белото Маре
Белото Маре, мамо, на Цинциови.
Дали го носи, мамо, тој широк ф`стан,
што го кроевме, мамо, девет другари.
Аршин по аршин, мамо, девет аршина,
а Ѓоше не дал, мамо, ни еден аршин.
И тој го зеде, мамо, Белото Маре,
а јас да пукнам, мамо, ич не се жалам.
И тој го зеде, мамо, Белото Маре,
а јас да пукнам, мамо, ич не се жалам.
Група Виртус
Распеани велешани и Велешки чалгии
Соната бенд
Trinity band
(Песна за Белото Маре)
Што ми е мило, мамо, мило ем драго,
сејмен да шетам, мамо, низ Бузаана.
Сал' да го видам, мамо, Белото Маре
Белото Маре, мамо, на Цинциови.
Дали го носи, мамо, тој широк ф`стан,
што го кроевме, мамо, девет другари.
Аршин по аршин, мамо, девет аршина,
а Ѓоше не дал, мамо, ни еден аршин.
И тој го зеде, мамо, Белото Маре,
а јас да пукнам, мамо, ич не се жалам.
И тој го зеде, мамо, Белото Маре,
а јас да пукнам, мамо, ич не се жалам.
Група Виртус
Распеани велешани и Велешки чалгии
Соната бенд
Trinity band
Sydney Morning Herald 25 April 1918
The Sydney Morning Herald (NSW : 1842 - 1954) Thursday 25 April 1918 (page 7)
MACEDONIA, A communique regarding the Macedonian campaign states: There Is French infantry and artillery activity along the whole front. Artillery stopped an attempted enemy attack of positions west of Lake Prespa .
MACEDONIA, A communique regarding the Macedonian campaign states: There Is French infantry and artillery activity along the whole front. Artillery stopped an attempted enemy attack of positions west of Lake Prespa .
March 14, 2012
Идејните насоки на Илинден 3
Националните и идејните насоки и достигнувања на Илинден 3
Данчо Зографски
Анализата на извонредно богатиот фактографски материјал и на досега изнесените толкувања и сознавања наметнува пред сè одредени констатации и заклучоци во врска со кардиналното прашање за општествено – економската и националната сушност на Илинденското востание, т. е. за главните тенденции и достигања на Илинденското востание. Во тој поглед треба да се има предвид дека, иако селанството ја сочинуваше масовната основа на Илинденското востание, по својата економско – социјална сушност тоа не беше од категоријата на типичните селски востанија од времето на феудализмот, кои стихијно избувнуваа и немаа свој хегемон. Хегемон на македонското нацинално – ослободително движење беше либералниот, радикален дел на македонската национална буржоазија, а раководната јатка на ВМРО и за време на Илинденското востание ја сочинуваа револуционерно ориентираните припадници на македонската ситнобуржоаска интелигенција.
За потврда на горната констатација може да се наведе дека раководството на македонското национално – ослободително движење, односно членовите на Централниот комитет на ВМРО по своето економско – социјално потекло беа од редовите на македонската буржоазија (занаетчии, трговци, земјопоседници и сл.). Исто така, највидните членови на Централниот комитет, како и задграничните претставници на Организацијата (Ѓорче Петров, Христо Татарчев, Христо Матов) порано се занимаваа со интелектуални професии — учителство, лекарство (д-р Христо Татарчев), книжарство (Иван Хаџи Николов) итн. Окружните и градските комитети на ВМРО, т. е. раководствата на теренските организации, ги сочинуваа главно припадници на домашната буржоазија. Секретарите на четите, па и добар дел од војводите, беа поранешни учители. Шестината функционери на Советот — револуционерниот востанички орган на власта во ослободено Крушево, спаѓаа меѓу повидните и во материјален поглед добро ситуирани граѓани на Крушево. Изнесените податоци недвосмислено докажуваат дека раководни позиции и улога во македонското национално – ослободителното движење, во ВМРО, до и за време на Илинденското востание имаа припадници на македонската буржоазија и интелигенција, главно на ситната и делумно на средната буржоазија, односно ситнобуржоаската интелигенција.
Од друга страна, не треба да се губи од предвид дека Илинденското востание не беше сосема ослободено и од некои белези и својства што го прикажуваа како, во извесна мера, задоцнето селанско востание. Меѓутоа, сепак преовладуваат елементи што на Илинденското востание му придаваат поинаков карактер и го дивергентираат од обичните антифеудални селански востанија.
Во секој случај би било шаблонизирање да се третира Илинденското востание како изразита, развиена буржоаско – демократска револуција. Илинденското востание требаше да доведе првенствено до ослободување на новите стопански сили во земјата од феудалните и полуфеудалните стеги, како и да го измени државно – правниот статус на Македонија во полза на националните интереси и барања на македонскиот народ. По историските задачи што требаше да ги реши за поттикнување на општествениот развиток на Македонија, со оглед на епохата во која стана и на класната припадност на хегемонот во македонското национално – ослободително движење и на основните тенденции на движењето, а особено со оглед на барањата и целите за кои се бореа масите во Илинденското востание, тоа по својот карактер беше претежно буржоаско – демократска револуција.
Попрецизно формулирано, Илинденското востание беше специфична варијанта на буржоаско – демократска револуција што почна да се одвива во мала и заостаната земја, а чија моторна сила и 'рбет беше македонското национално движење. Илинденското востание беше, несомнено, крупен и сериозен обид за изведување на буржоаско – демократската револуција во Македонија со цел за решавање на созреаните акутни општествено – економски и национални спротивности, потреби и барања на македонското општество, кои тогаш можеа да бидат постигнати како резултат на доследно спроведена буржоско – демократска револуција.
Создавањето на органите на востаничката власт во ослободените места како зачетоци на самостојна државна организација значеше привремено и делумно реализирање на одамнешниот идеал на македонскиот народ за образување сопствена држава. За постигање на тој стремеж, што е својствен на секое национално движење, македонските национал – револуционери и демократи се служеа со разни средства и проекти во одредени периоди (за политичка автономија, конфедерација, федерација, самостојна република итн.). Притоа сскогаш беше присутна нивната грижа за зачувување на општествено – економската и територијалната компактност на Македонија, како и нивиото најенергично спротивставување на анексионистичките стремежи од балканските буржоазии за завладување и меѓусебна поделба на Македонија.
Неопходно е постојано да се има предвид дека организаторите и идеолозите на ВМРО со барање за политичка автономија на Македонија всушност се заложуваа за облик на внатрешно уредување, што е можен во дадена етапа на борбата за националио ослободување и државна самостојност и кое го приближува македонското национално движење кон конечното остварување на неговата суштинска цел. Кога се има предвид ова, станува сосема очигледна неоправданоста на некои прагматистички толкувања во минатото и сега дека божем се истакнувало барањето за автономна Македонија само како тактичен маневар за да се прикријат вистинските планови за присоединување на Македонија кон Бугарија и поуспешно да се неутрализирал и совладал отпорот на другите балкански буржоазии и турските управувачи.
Ова барање имаше практична намена не само да го осигури процесот на националната консолидација, туку и да ги спречи анексионистичките стремежи и обиди спрема Македонија, кои го загрозуваа правото на македонскиот народ за национално самоуправување и конституирање во сопствена државна обвивка. Видниот идеолог на македонското движење Горче Петров велеше дека „Македонија по своја иницијатива и по силата на својот сопствен живот сама се оформи во одделна морална единица, со своја специфична идеологија и со свој политички лозунг — обласна самоуправа, која се мачеше да ја реализира со свои сопствени сили и средства“. Поради тоа, објективно, борбата за автономна Македонија беше важна алка во процесот на формирањето на националната индивидуалност и физиономија на македонскиот народ и за остварување на неговите стремежи за сопствена држава.
Надвор од сомневање е дека отсуството на полна единственост и централизирано раководство на востанието имаше за последица негов нерамномерен развиток во одделни краишта на Македонија. Додека во Крушево востаниците се бореа за изградување и зачувување на создадените органи на револуционерната власт, во други места востаниците ги ограничуваа своите акции главно на диверзии и репресивни акти.
Покрај диференцираните сфаќања и разидувања што постоеја уште порано меѓу раководителите на ВМРО, пред почнувањето на востанието одново излегоа на видело погрешните замки на Задграничното претставништво и на Главниот штаб за целите и средствата на оружената ослободителна борба. Главниот штаб, како и протагонистите за предвремено востание, не сметаа со востанието да се постигне преземање на градовите и ослободување на Македонија, туку со востанието сакаа да предизвикаат интервенција на големите сили за да и наложат на Турција да им даде автономија на Македонија и Одринско.
Во тој однос се забележуваа разлики во погледите дури и меѓу членовите на Главниот штаб, Дамјан Груев, од една, и Борис Сарафов, од друга страна, „околу начинот за спроведување на востанието“, по кој повод дојдоа до израз сфаќањата на Сарафова со акции на поединци во градовите (атентати) да се дигне шум и да и се обрне внимание на европската јавност кон условите и настаните во Македонија. Нема потреба да се истакнува дека фрлањето на тежиштето на такви акции значеше запоставување и отстранување на широките маси во градовите од отворена борба и дека со слични демонстрации не можеа да им се нанесат сериозни удари на воената сила и државниот апарат на отоманското царство.
Неправилните концепции на Главииот штаб за тактиката и стратегијата на востанието во неговите последни упатства беа вака искажани: „Целта на востанието не е да ја победиме Турција туку да не може таа нас да не победи. Колку подолготрајно е востанието, толку посигурно е дека порано или подоцна европските сили ќе се принудат да извадат војски на суво“. Сето она што беше сторено и постигнато во Крушево, значеше дезавуирање на ваквите инструкции и препораки. Спротивно на големобутарските експоненти и на опортунистичките елементи од Внатрешната организација, Задграничното претставништво или Главниот штаб, кои не веруваа во успех на востанието и се задоволуваа со истргнување само некои концесии во вид на половични реформи под притисок на европската дипломатија, угнетените и експлоатираните маси го прифатија востанието и ги следеа вистинските револуционерни водачи на Внатрешната организација што се бореа за остварување на нејзината основа цел „да ги сплоти во едно цело сите незадоволни елеементи во Македонија и Одринско, без разлика на народноста, за извојување преку револуција полна политичка автономија за тие две области“.
Месните функционери и членовите на Организацјата, што беа под влијание на Делчев, Горче Петров и нивните истомисленици, не се надеваа на никаква добронамерна помош и интервенција од Бугарија во полза на востанието. Поборниците за македонска самостојност уште помалку очекуваа или бараа интервенција од Австро – Унгарија или Русија. Слободољубивите Македонци, што му даваа тон на прогресивното мислење во својата татковина, во акционата програма на организираното национално – револуционерно движење како непосредно барање ја поставуваа политичката автономија, признаена од европските сили, а не извојувана со интервенција; со војна на странски држави, било Австро – Унгарија, Русија или некоја друга европска држава. По нивните замисли политичката автономија требаше да послужи само како преодна етапа во процесот на конституирањето на Македоиија во самостојна државна целина. Сознавајќи ги поробувачките, империјалистичките планови на европските големи држави, тие не паѓаа во искушение да бараат на своја кожа да ги сетат „благодетите“ од „културната мисија“, „праведната управа“ или „крвното сродство“ на споменатите држави.
Co оглед на стечениот опит и практика од поранешниот начин на герилско војување, вооружените чети на ВМРО мачно се преориентираа и прилагодуваа според новосоздадената ситуација со востанието. Поради недостигот на генерален офанзивен план и тесните сфаќања на од- делни војводи, востанието не успеа да се откине од својата папочна врска и основа — селото, нити да ги пренесе дејствата во поголемите населби, каде што најчувствително можеа да се разнишаат темелите на отоманската потиснувачка власт и да се реши нејзината судбина. Востанието секако ќе успееше уште повеќе да ги рашири своите размери и посилно да ги раздвижи и револуционизира масите, ако во него беше вклучен во поголема мера градскиот елемент.
Стапувајќи во нерамна борба против далеку посилен непријател, востаниците ја покажаа високата национално – политичка свест и слободољубивост на македонскиот народ, кој заедно со другите потиснати и експлоатирани националности се бореше за надионална и социјална слобода, за рамноправност, за прогресивни општествено – економски промени и за заедничка сопствена држава. Народните маси на Македонија, кревајќи се на оружена борба, за да ги остварат своите револуционерно – демократски и национални барања и задачи, го исполнија Илинденското востание со прогресивна општествена содржина.
[Конвертирање: Macedonian Documents; скен: Македонска Библиотека]
Данчо Зографски
Анализата на извонредно богатиот фактографски материјал и на досега изнесените толкувања и сознавања наметнува пред сè одредени констатации и заклучоци во врска со кардиналното прашање за општествено – економската и националната сушност на Илинденското востание, т. е. за главните тенденции и достигања на Илинденското востание. Во тој поглед треба да се има предвид дека, иако селанството ја сочинуваше масовната основа на Илинденското востание, по својата економско – социјална сушност тоа не беше од категоријата на типичните селски востанија од времето на феудализмот, кои стихијно избувнуваа и немаа свој хегемон. Хегемон на македонското нацинално – ослободително движење беше либералниот, радикален дел на македонската национална буржоазија, а раководната јатка на ВМРО и за време на Илинденското востание ја сочинуваа револуционерно ориентираните припадници на македонската ситнобуржоаска интелигенција.
За потврда на горната констатација може да се наведе дека раководството на македонското национално – ослободително движење, односно членовите на Централниот комитет на ВМРО по своето економско – социјално потекло беа од редовите на македонската буржоазија (занаетчии, трговци, земјопоседници и сл.). Исто така, највидните членови на Централниот комитет, како и задграничните претставници на Организацијата (Ѓорче Петров, Христо Татарчев, Христо Матов) порано се занимаваа со интелектуални професии — учителство, лекарство (д-р Христо Татарчев), книжарство (Иван Хаџи Николов) итн. Окружните и градските комитети на ВМРО, т. е. раководствата на теренските организации, ги сочинуваа главно припадници на домашната буржоазија. Секретарите на четите, па и добар дел од војводите, беа поранешни учители. Шестината функционери на Советот — револуционерниот востанички орган на власта во ослободено Крушево, спаѓаа меѓу повидните и во материјален поглед добро ситуирани граѓани на Крушево. Изнесените податоци недвосмислено докажуваат дека раководни позиции и улога во македонското национално – ослободителното движење, во ВМРО, до и за време на Илинденското востание имаа припадници на македонската буржоазија и интелигенција, главно на ситната и делумно на средната буржоазија, односно ситнобуржоаската интелигенција.
Од друга страна, не треба да се губи од предвид дека Илинденското востание не беше сосема ослободено и од некои белези и својства што го прикажуваа како, во извесна мера, задоцнето селанско востание. Меѓутоа, сепак преовладуваат елементи што на Илинденското востание му придаваат поинаков карактер и го дивергентираат од обичните антифеудални селански востанија.
Во секој случај би било шаблонизирање да се третира Илинденското востание како изразита, развиена буржоаско – демократска револуција. Илинденското востание требаше да доведе првенствено до ослободување на новите стопански сили во земјата од феудалните и полуфеудалните стеги, како и да го измени државно – правниот статус на Македонија во полза на националните интереси и барања на македонскиот народ. По историските задачи што требаше да ги реши за поттикнување на општествениот развиток на Македонија, со оглед на епохата во која стана и на класната припадност на хегемонот во македонското национално – ослободително движење и на основните тенденции на движењето, а особено со оглед на барањата и целите за кои се бореа масите во Илинденското востание, тоа по својот карактер беше претежно буржоаско – демократска револуција.
Попрецизно формулирано, Илинденското востание беше специфична варијанта на буржоаско – демократска револуција што почна да се одвива во мала и заостаната земја, а чија моторна сила и 'рбет беше македонското национално движење. Илинденското востание беше, несомнено, крупен и сериозен обид за изведување на буржоаско – демократската револуција во Македонија со цел за решавање на созреаните акутни општествено – економски и национални спротивности, потреби и барања на македонското општество, кои тогаш можеа да бидат постигнати како резултат на доследно спроведена буржоско – демократска револуција.
Создавањето на органите на востаничката власт во ослободените места како зачетоци на самостојна државна организација значеше привремено и делумно реализирање на одамнешниот идеал на македонскиот народ за образување сопствена држава. За постигање на тој стремеж, што е својствен на секое национално движење, македонските национал – револуционери и демократи се служеа со разни средства и проекти во одредени периоди (за политичка автономија, конфедерација, федерација, самостојна република итн.). Притоа сскогаш беше присутна нивната грижа за зачувување на општествено – економската и територијалната компактност на Македонија, како и нивиото најенергично спротивставување на анексионистичките стремежи од балканските буржоазии за завладување и меѓусебна поделба на Македонија.
Неопходно е постојано да се има предвид дека организаторите и идеолозите на ВМРО со барање за политичка автономија на Македонија всушност се заложуваа за облик на внатрешно уредување, што е можен во дадена етапа на борбата за националио ослободување и државна самостојност и кое го приближува македонското национално движење кон конечното остварување на неговата суштинска цел. Кога се има предвид ова, станува сосема очигледна неоправданоста на некои прагматистички толкувања во минатото и сега дека божем се истакнувало барањето за автономна Македонија само како тактичен маневар за да се прикријат вистинските планови за присоединување на Македонија кон Бугарија и поуспешно да се неутрализирал и совладал отпорот на другите балкански буржоазии и турските управувачи.
Ова барање имаше практична намена не само да го осигури процесот на националната консолидација, туку и да ги спречи анексионистичките стремежи и обиди спрема Македонија, кои го загрозуваа правото на македонскиот народ за национално самоуправување и конституирање во сопствена државна обвивка. Видниот идеолог на македонското движење Горче Петров велеше дека „Македонија по своја иницијатива и по силата на својот сопствен живот сама се оформи во одделна морална единица, со своја специфична идеологија и со свој политички лозунг — обласна самоуправа, која се мачеше да ја реализира со свои сопствени сили и средства“. Поради тоа, објективно, борбата за автономна Македонија беше важна алка во процесот на формирањето на националната индивидуалност и физиономија на македонскиот народ и за остварување на неговите стремежи за сопствена држава.
Надвор од сомневање е дека отсуството на полна единственост и централизирано раководство на востанието имаше за последица негов нерамномерен развиток во одделни краишта на Македонија. Додека во Крушево востаниците се бореа за изградување и зачувување на создадените органи на револуционерната власт, во други места востаниците ги ограничуваа своите акции главно на диверзии и репресивни акти.
Покрај диференцираните сфаќања и разидувања што постоеја уште порано меѓу раководителите на ВМРО, пред почнувањето на востанието одново излегоа на видело погрешните замки на Задграничното претставништво и на Главниот штаб за целите и средствата на оружената ослободителна борба. Главниот штаб, како и протагонистите за предвремено востание, не сметаа со востанието да се постигне преземање на градовите и ослободување на Македонија, туку со востанието сакаа да предизвикаат интервенција на големите сили за да и наложат на Турција да им даде автономија на Македонија и Одринско.
Во тој однос се забележуваа разлики во погледите дури и меѓу членовите на Главниот штаб, Дамјан Груев, од една, и Борис Сарафов, од друга страна, „околу начинот за спроведување на востанието“, по кој повод дојдоа до израз сфаќањата на Сарафова со акции на поединци во градовите (атентати) да се дигне шум и да и се обрне внимание на европската јавност кон условите и настаните во Македонија. Нема потреба да се истакнува дека фрлањето на тежиштето на такви акции значеше запоставување и отстранување на широките маси во градовите од отворена борба и дека со слични демонстрации не можеа да им се нанесат сериозни удари на воената сила и државниот апарат на отоманското царство.
Неправилните концепции на Главииот штаб за тактиката и стратегијата на востанието во неговите последни упатства беа вака искажани: „Целта на востанието не е да ја победиме Турција туку да не може таа нас да не победи. Колку подолготрајно е востанието, толку посигурно е дека порано или подоцна европските сили ќе се принудат да извадат војски на суво“. Сето она што беше сторено и постигнато во Крушево, значеше дезавуирање на ваквите инструкции и препораки. Спротивно на големобутарските експоненти и на опортунистичките елементи од Внатрешната организација, Задграничното претставништво или Главниот штаб, кои не веруваа во успех на востанието и се задоволуваа со истргнување само некои концесии во вид на половични реформи под притисок на европската дипломатија, угнетените и експлоатираните маси го прифатија востанието и ги следеа вистинските револуционерни водачи на Внатрешната организација што се бореа за остварување на нејзината основа цел „да ги сплоти во едно цело сите незадоволни елеементи во Македонија и Одринско, без разлика на народноста, за извојување преку револуција полна политичка автономија за тие две области“.
Месните функционери и членовите на Организацјата, што беа под влијание на Делчев, Горче Петров и нивните истомисленици, не се надеваа на никаква добронамерна помош и интервенција од Бугарија во полза на востанието. Поборниците за македонска самостојност уште помалку очекуваа или бараа интервенција од Австро – Унгарија или Русија. Слободољубивите Македонци, што му даваа тон на прогресивното мислење во својата татковина, во акционата програма на организираното национално – револуционерно движење како непосредно барање ја поставуваа политичката автономија, признаена од европските сили, а не извојувана со интервенција; со војна на странски држави, било Австро – Унгарија, Русија или некоја друга европска држава. По нивните замисли политичката автономија требаше да послужи само како преодна етапа во процесот на конституирањето на Македоиија во самостојна државна целина. Сознавајќи ги поробувачките, империјалистичките планови на европските големи држави, тие не паѓаа во искушение да бараат на своја кожа да ги сетат „благодетите“ од „културната мисија“, „праведната управа“ или „крвното сродство“ на споменатите држави.
Co оглед на стечениот опит и практика од поранешниот начин на герилско војување, вооружените чети на ВМРО мачно се преориентираа и прилагодуваа според новосоздадената ситуација со востанието. Поради недостигот на генерален офанзивен план и тесните сфаќања на од- делни војводи, востанието не успеа да се откине од својата папочна врска и основа — селото, нити да ги пренесе дејствата во поголемите населби, каде што најчувствително можеа да се разнишаат темелите на отоманската потиснувачка власт и да се реши нејзината судбина. Востанието секако ќе успееше уште повеќе да ги рашири своите размери и посилно да ги раздвижи и револуционизира масите, ако во него беше вклучен во поголема мера градскиот елемент.
Стапувајќи во нерамна борба против далеку посилен непријател, востаниците ја покажаа високата национално – политичка свест и слободољубивост на македонскиот народ, кој заедно со другите потиснати и експлоатирани националности се бореше за надионална и социјална слобода, за рамноправност, за прогресивни општествено – економски промени и за заедничка сопствена држава. Народните маси на Македонија, кревајќи се на оружена борба, за да ги остварат своите револуционерно – демократски и национални барања и задачи, го исполнија Илинденското востание со прогресивна општествена содржина.
[Конвертирање: Macedonian Documents; скен: Македонска Библиотека]
March 13, 2012
Folk costumes - Skopje
Postcard, Macedonian folk costumes - Skopje region, MacedoniaДве поштенски картички со прикажани женски македонски народни носии од скопскиот регион.
Издадени се од Асоцијацијата на македонските студенти во странство (ASSOCIATION OF MACEDONIAN STUDENTS ABROAD) Виена, Берлин Париз, Софија, Нанси, Грац и Лајпциг.
Кликнете на сликите за целосен размер!
Click on the Images to enlarge!
Македонскиот јазол 6
Ѕвездата ја осветли измамата
За да се навратиме уште поназад во историјата, Бојич/Ошлис го напиша следново за појавувањето на Словените во Византиското Царство.
„Македонските Словени“, во службениот јазик во Византија, се нарекуваат Словените што во 6 век по Христа се населиле на нејзините територии.
Од истото време потекнува и еден извештај што Михаел Вајтман го цитира од двете книги за историјата на Солун и за неговата опсада од Словените во Македонија на крајот на 6 век: Јован Солунски, кој очигледно и самиот учествувал во одбраната, напишал дека во 585 година иницијативата на нападот преминала кај Аварите. Еден дел од словенските војски што се пробивале од Тракија се приклучил кон големиот потфат на Каганите против главниот град на митрополијата Македонија.
Следствено, многу нешта говорат за тоа дека Византија „означувањето на овој регион како Македонија“ го презела од Римјаните и го пренела на Словените, кои до ден-денес не го задржале низ вековите.
Оттука слободно може да се говори за непрекинатата традиција на употребата на името Македонија, од времето пред Христа, преку римската и византиска епоха, населувањето на Словените и турското поробување, се до раѓањето на идејата за национална држава во 19 век, како и до основањето на СФРЈ во 1944 година и на Република Македонија во 1991 година.
Во поглед на сево ова, невистинитите тврдења на грчкиот режисер во 1992 година за наводната своеволна интерпретација на името Република Македонија се смислена измама за претставниците на земјите на ЕЗ во Атина.
Стратегијата на Грција, на која посочува и Јута де Јонг, секоја врска на Македонците со историското име Македонија да се дискредитира како наводно „дури во 19 век повторно заживување на името 'Македонија', се разоткрива како обид неправедно да им се одземе правото на ова име на Словените, кои веќе 1.300-1.400 години живеат на просторите на античките Македонци“. Во исто време, Грција прави сомнителен обид да ги декларира античките Македонци како Грци и со тоа „правото на употреба“ на името Македонија, да го обезбеди само за Грција.
При обидите на Грција да ја фалсификува историјата пред Христа, значи во дамнешно минато, со цел античка Македонија да ја поистоветат со Грција може да се воочи дека Грците изгледа се барем магнетски привлечени од фигурата на Александар Велики (или барем од неговиот татко, Филип Втори, судејќи по неговото глорифицирање во извонредниот музеј во Солун); можеби со надеж дека аурата на чедото на тој народ ќе и даде сјај на денешна Грција.
Но, ова е само површниот, гламурозен аспект.
Крајната цел на оваа стратегија, се чини, оди многу подалеку: штом фалсификуваната претстава на историјата доволно ќе се распространи и светската јавност конечно ќе се помири со тоа дека дури и античка Македонија била грчка, Атина ќе може да го зададе одлучувачкиот удар:
штом античка Македонија била грчка, и античките македонски територии се грчки. Следствено, територијата на сегашна Република Македонија е грчка. Покрај јужниот дел на Македонија, кој Грција го анектира уште по балканските војни, би следувало и барањето на Грција да и се „врати“ (порано српската) Вардарска Македонија, значи денешна Република Македонија. Но, „Република Скопје“ во никој случај не смее да се кити со грчкото име Македонија.
Несмасниот акцент не смее да не измами, Грција одамна ги презела првите два чекора во оваа насока.
1. На меѓународно ниво Грција уште во 1992 и 1993 година во неинформираните меѓународни организации, преку наметнувањето на провизорното име „бивша југословенска Република Македонија“ (англиска кратенка ФИРОМ), успешно го поништи уставното државно име на Република Македонија.
2. Кога Соединетите Американски Држави дипломатски ја признаа Република Македонија во почетокот на февруари 1994 година, Атина своеволно воведе стопанска блокада кон Македонија. (Соодветниот чекор на земјите-членки на ЕУ неколку недели претходно, на 16.12.1993 година, Атина изгледа сепак не се осудила да го земе како повод за акција). По ова македонската влада во преговорите под водство на поранешниот американски министер за одбрана Сајрус Венс, искористувајќи го овој конструиран повод, беше принудена да се откаже од симболот на државното знаме, т.е. ѕвездата (или сонцето) од Вергина, во замена за подигнување на блокадата.
Дали на бившиот министер Венс му беше предочено дека овој симбол на сонце, грчките археолози го пронашле дури 1987 година, при ископувањата кај Вергина на една позлатена урна, во која се претпоставува дека биле посмртните останки на Филип Втори и дека местото каде што се пронајдени овие остатоци се наоѓа токму во областа на Македонија што Грција во 1912/13 година насилно ја припои?
Ова значи: Грција во оваа гротеска бара исклучиво користење на симболот, кој дури според грчките научници, на пример проф. Манолис Андроникос, недвосмислено и припаѓа на Македонија и е најден на место што во повеќевековниот македонско-грчки соседски живот и припаѓа на Грција дури по анексијата од пред 90 години! И уште полошо: во поглед на познатото американско залагање за правда за слабите земји, не може да се замисли ништо друго освен дека САД, на преговорите што доведоа до преодниот договор од 13.9.1995 година, вршеа притисок за откажување од овој симбол исклучиво врз основа на фалсификувања на историјата. Овој срамен случај не е исход на историски докажани барања, туку демонстрација на сила зад грбот на една земја злоупотребена како пријател.
„Сонцето“ го обелодени ова.
Откако Република Македонија го измени знамето, прашањето за знамето беше надминато, но според авторот, словенските Македонци со традиција од околу 1.400 години на живеење на територија на античките Македонци имаат поголемо право на ѕвездата од Вергина, отколку Грција со само 90 години - уште повеќе што симболот во прашање не е ниту грчки, ниту елинистички, туку чисто македонски симбол.
Ханс - Лотар Штепан
За да се навратиме уште поназад во историјата, Бојич/Ошлис го напиша следново за појавувањето на Словените во Византиското Царство.
„Македонските Словени“, во службениот јазик во Византија, се нарекуваат Словените што во 6 век по Христа се населиле на нејзините територии.
Од истото време потекнува и еден извештај што Михаел Вајтман го цитира од двете книги за историјата на Солун и за неговата опсада од Словените во Македонија на крајот на 6 век: Јован Солунски, кој очигледно и самиот учествувал во одбраната, напишал дека во 585 година иницијативата на нападот преминала кај Аварите. Еден дел од словенските војски што се пробивале од Тракија се приклучил кон големиот потфат на Каганите против главниот град на митрополијата Македонија.
Следствено, многу нешта говорат за тоа дека Византија „означувањето на овој регион како Македонија“ го презела од Римјаните и го пренела на Словените, кои до ден-денес не го задржале низ вековите.
Оттука слободно може да се говори за непрекинатата традиција на употребата на името Македонија, од времето пред Христа, преку римската и византиска епоха, населувањето на Словените и турското поробување, се до раѓањето на идејата за национална држава во 19 век, како и до основањето на СФРЈ во 1944 година и на Република Македонија во 1991 година.
Во поглед на сево ова, невистинитите тврдења на грчкиот режисер во 1992 година за наводната своеволна интерпретација на името Република Македонија се смислена измама за претставниците на земјите на ЕЗ во Атина.
Стратегијата на Грција, на која посочува и Јута де Јонг, секоја врска на Македонците со историското име Македонија да се дискредитира како наводно „дури во 19 век повторно заживување на името 'Македонија', се разоткрива како обид неправедно да им се одземе правото на ова име на Словените, кои веќе 1.300-1.400 години живеат на просторите на античките Македонци“. Во исто време, Грција прави сомнителен обид да ги декларира античките Македонци како Грци и со тоа „правото на употреба“ на името Македонија, да го обезбеди само за Грција.
При обидите на Грција да ја фалсификува историјата пред Христа, значи во дамнешно минато, со цел античка Македонија да ја поистоветат со Грција може да се воочи дека Грците изгледа се барем магнетски привлечени од фигурата на Александар Велики (или барем од неговиот татко, Филип Втори, судејќи по неговото глорифицирање во извонредниот музеј во Солун); можеби со надеж дека аурата на чедото на тој народ ќе и даде сјај на денешна Грција.
Но, ова е само површниот, гламурозен аспект.
Крајната цел на оваа стратегија, се чини, оди многу подалеку: штом фалсификуваната претстава на историјата доволно ќе се распространи и светската јавност конечно ќе се помири со тоа дека дури и античка Македонија била грчка, Атина ќе може да го зададе одлучувачкиот удар:
штом античка Македонија била грчка, и античките македонски територии се грчки. Следствено, територијата на сегашна Република Македонија е грчка. Покрај јужниот дел на Македонија, кој Грција го анектира уште по балканските војни, би следувало и барањето на Грција да и се „врати“ (порано српската) Вардарска Македонија, значи денешна Република Македонија. Но, „Република Скопје“ во никој случај не смее да се кити со грчкото име Македонија.
Несмасниот акцент не смее да не измами, Грција одамна ги презела првите два чекора во оваа насока.
1. На меѓународно ниво Грција уште во 1992 и 1993 година во неинформираните меѓународни организации, преку наметнувањето на провизорното име „бивша југословенска Република Македонија“ (англиска кратенка ФИРОМ), успешно го поништи уставното државно име на Република Македонија.
2. Кога Соединетите Американски Држави дипломатски ја признаа Република Македонија во почетокот на февруари 1994 година, Атина своеволно воведе стопанска блокада кон Македонија. (Соодветниот чекор на земјите-членки на ЕУ неколку недели претходно, на 16.12.1993 година, Атина изгледа сепак не се осудила да го земе како повод за акција). По ова македонската влада во преговорите под водство на поранешниот американски министер за одбрана Сајрус Венс, искористувајќи го овој конструиран повод, беше принудена да се откаже од симболот на државното знаме, т.е. ѕвездата (или сонцето) од Вергина, во замена за подигнување на блокадата.
Дали на бившиот министер Венс му беше предочено дека овој симбол на сонце, грчките археолози го пронашле дури 1987 година, при ископувањата кај Вергина на една позлатена урна, во која се претпоставува дека биле посмртните останки на Филип Втори и дека местото каде што се пронајдени овие остатоци се наоѓа токму во областа на Македонија што Грција во 1912/13 година насилно ја припои?
Ова значи: Грција во оваа гротеска бара исклучиво користење на симболот, кој дури според грчките научници, на пример проф. Манолис Андроникос, недвосмислено и припаѓа на Македонија и е најден на место што во повеќевековниот македонско-грчки соседски живот и припаѓа на Грција дури по анексијата од пред 90 години! И уште полошо: во поглед на познатото американско залагање за правда за слабите земји, не може да се замисли ништо друго освен дека САД, на преговорите што доведоа до преодниот договор од 13.9.1995 година, вршеа притисок за откажување од овој симбол исклучиво врз основа на фалсификувања на историјата. Овој срамен случај не е исход на историски докажани барања, туку демонстрација на сила зад грбот на една земја злоупотребена како пријател.
„Сонцето“ го обелодени ова.
Откако Република Македонија го измени знамето, прашањето за знамето беше надминато, но според авторот, словенските Македонци со традиција од околу 1.400 години на живеење на територија на античките Македонци имаат поголемо право на ѕвездата од Вергина, отколку Грција со само 90 години - уште повеќе што симболот во прашање не е ниту грчки, ниту елинистички, туку чисто македонски симбол.
Ханс - Лотар Штепан
Subscribe to:
Posts (Atom)