September 2, 2009

Вардар - етимологија

Хидронимот Вардар е чест атрибут на сите оние кој сакаат Македонците да ги прикажат како паднати од Марс. Секогаш се форсира варијантата дека Вардар е ново име, дојдено со днешните Македонци. Но дали е тоа вистината?

Хидронимот Вардар, не само што не е нов, туку го користеле и самите "грци" (Βαρδάρης) Бардарис, како во антиката така и за време на Византија. За "грчкиот" хидроним Аксиос, нема да објаснувам, ќе се задржиме на Вардар.

За да се оддалечи хидронимот Вардар од Македонците, тој се прилепува на Тракијците и ПИЕ (Прото-Индо-Европски) зборот wordo-wori (black water) во превод Црна Река. Јасно се гледа дека зборот е постар од денешните јазици, но сите тие се сметаат за производ на ПИЕ, вклучувајки го и Македонскиот.

Но објаснувањето не завршува тука бидејки ПИЕ не е најпрецизно (има свој мани). Убаво е да се изврши дополнителна контрола. Таа најдобро може да ја направиме преку санскритот, јазик кој е стар 2000 години пред Христа, а науката го смета како дел од ПИЕ јазиците. Постојат САНСКРИТ речници на интернет каде може да побараме. Па така на Cologne Online Tamil Lexicon http://webapps.uni-koeln.de/tamil/ впишете во барај VARDHARA, ќе добиете превод млаз на вода (a jet of water). Зборот ВАР се поврзува со вода но и со заштитник, vAr (water), vAri (water , rain , fluid), vAr (a protector , defender).

Значи староста на хидронимот Вардар не треба да се докажува. А каде сме ние и санскритот. Покрај vаri за вода се употребува и uda, ВОДА/UDA, на санскрит - вода за пиење е udapiti (a place for drinking water), плива на вода е udapluta (swimming in water), поплава е udaplava (water-flood), преплавено praplаvana (flooding with water).

Нема потреба од повеќе зборови, иако можеме да одиме до бескрај. За крај ќе го спомнеме познатиот БУДА. Каде и да побарате ќе најдете дека тој е Разбудениот. awakened, enlightened, budh "to awake, know, perceive," related to Skt. bodhati "is awake.

Секогаш е добро да се повикаме на стариот санскрит (ведите)

Превемено од http://trebenishte.blog.com.mk/

No comments: