Селото Бобишта е расположено на подножјето на планината Врбица и Которска планина. Селото се наоѓа во познатата клисура Дауло, на околу 20 км источно од Костур. Околу Бобишта се наоѓаат селата: Загоричани, Бмбоки, Куманичево и Клисура. Името го добило бидејќи во неговата околија успевал гравот (Боб). Најпознати месности во Бобишта се: Шурбово, Бобишка корија, Јанков камен, Широк пат и други. Во 1926 е преименувано во Верга.
Бобишта било и е населено со етнички Македонци, освен неколку Власи кои се населиле во селото откако земале невести од Бобишта. Во 1900 година имало околу 700 жители, по Балканските војни бројот енормно се намалил на само 243 жители, додека денес има околу 100 до 150 жители. Во минатото иселувањето од селото било пред се’ од политички и национални причини, додека жителите ретко се одлучувале да ги напуштат своите домови поради економски причини, т.е. да заминат на печелба.
Жителите на селото се занимавале со земјоделие и сточарство, додека почвата во атарот е доста плодна. На неа релативно добро успеваат пченицата, р’жта, пченката и гравот. Бидејќи финансиите кои селаните ги добивале од земјоделие не биле доволни за исхрана на своите семејства, се запослувале како дневничари по државните патишта и оделе на работа во внатрешноста на Грција во период од 5-6 месеци.
Во 1900 година во Бобишта бил формиран првиот селски комитет на ВМРО, во кој влегле Дине Чулев, Коста Левендов, Никола Диновски, Ѓорги Розовски, Димитар Фасловски и други. Членовите на селскиот комитет биле снабдени со оружје кое го купувале од Грција. На селскиот празник во селото, Св. Архангел, во ноември 1902 година, со четата влегол војводата Гајко, за што биле известени Турците и многубројна војска го обиколила Бобишта. Започнала крвава битка која траела цел ден. Откако на комитите им снемало муниција, со својот последен куршум се обиделе со јуриш да го напуштат селото. За жал 9 биле убиени, а 3 успеале да се спасат. Исто така, Турците како одмазда убиле неколку претставници на месниот комитет на ВМРО. За време на Илинденското востание (1903) од селото учество земале 33 четници, меѓу кои Ѓорги Мишков, Златко Попов, Андреа Сидов, Кузо Розов и други. Во борбите загинале 3 четници. Кога започнала турската офанзива против востаниците во Костурско, жителите на Бобиште го напуштиле селото и се засолниле во Клисура, додека оние кои не избегале биле убиени, вкупно 13 на број. Турскиот башибозук најпрвин го опљачкал селото а потоа и го запалил. Изгореле сите 115 куќи, машкото и женското селско училиште. Во Клисура селаните останале околу две години, но исто така и голем број на семејства немајќи каде да се вратат за навек ја напуштиле Македонија. И после Илинденското востание продолжиле страдањата на Бобиште, овој пат од грчките андарти. Посебно цел на напади било во 1905 година кога неколку пати било нападнато од групите на Вардас, при што биле убиени неколку селани.
Со потпаѓањето на Егејскиот дел на Македонија под власт на Грција во 1913 година, во селото Бобишта отишла грчка полиција. По нејзина наредба биле собрани сите селани во новоизграденото селско училиште и без разлика сите немилосрдно биле претепани. Причината била затоа што се Македонци, затоа што учествувале во Илинденското востание и бидејќи после востанието ги криеле комитите. Црковните и училишните книги напишаи на словенски јазик, како и иконите, биле јавно изгорени сред село. Од 1913 година поради државниот терор на Грција започна масовно иселување на селаните од Бобиште. Во 1928 година грчките власти го интернирале на една година во грчките острови Алексо Динов. Потоа, пак, во 1940 година Алексо Динов, но овој пат заедно со Златко Попов, биле интернирани на грчкиот остров Хиос. Во 1936-37 година властите во Бобишта отвориле вечерно училиште за сите оние кои не го знаеле грчкиот јазик. Во 1937 година по 350 драхми биле казнети поради зборувањето на својот мајчин македонски јазик селаните: Симо Чулев, Коста Левендов и Алексо Рибов. Во грчко-италијанската војна (1940-41) од селото земале учество околу 10 лица, меѓу кои во воените дејствија немало жртви.
Во 1941 година Бобишта се нашло под италијанска окупација. Од фашистите биле малтретирани и тепани следните лица: Ставро Каракостов, Алексо Рибов и други. Поради неподносливата ситуација неколку жители на селото во истата 1941 пребегнале во Битола. Во 1943 година грчката националистичка организација на чело со капетан Коларас била во село Лошница. Таа се припремала да го нападне Бобишта и изврши масовно изгонување на македонското население. За оваа намера на Коларас жителите на Бобишта ги извести еден жител, Грк, од Лошница. Селаните на Бобишта ги презеле сите превентивни мерки. Бандата на Коларас го нападнала селото но никого не успеала да фати, бидејќи сите селани биле сокриени во блиските кории. Во септември 1944 година за прв пат во селото биле формирани организациите ЕАМ и СНОФ. Во СНОФ биле организирани преку 40 лица, а секретар бил Никола Попов. Во Егејската бригада од Бобишта учество зеле Димитар Чулев, Димитар Мичов, Ѓорѓи Мичов, Коста Левендов, Коста Ларгов и Тоди Далов.
Бобишта било и е населено со етнички Македонци, освен неколку Власи кои се населиле во селото откако земале невести од Бобишта. Во 1900 година имало околу 700 жители, по Балканските војни бројот енормно се намалил на само 243 жители, додека денес има околу 100 до 150 жители. Во минатото иселувањето од селото било пред се’ од политички и национални причини, додека жителите ретко се одлучувале да ги напуштат своите домови поради економски причини, т.е. да заминат на печелба.
Жителите на селото се занимавале со земјоделие и сточарство, додека почвата во атарот е доста плодна. На неа релативно добро успеваат пченицата, р’жта, пченката и гравот. Бидејќи финансиите кои селаните ги добивале од земјоделие не биле доволни за исхрана на своите семејства, се запослувале како дневничари по државните патишта и оделе на работа во внатрешноста на Грција во период од 5-6 месеци.
Во 1900 година во Бобишта бил формиран првиот селски комитет на ВМРО, во кој влегле Дине Чулев, Коста Левендов, Никола Диновски, Ѓорги Розовски, Димитар Фасловски и други. Членовите на селскиот комитет биле снабдени со оружје кое го купувале од Грција. На селскиот празник во селото, Св. Архангел, во ноември 1902 година, со четата влегол војводата Гајко, за што биле известени Турците и многубројна војска го обиколила Бобишта. Започнала крвава битка која траела цел ден. Откако на комитите им снемало муниција, со својот последен куршум се обиделе со јуриш да го напуштат селото. За жал 9 биле убиени, а 3 успеале да се спасат. Исто така, Турците како одмазда убиле неколку претставници на месниот комитет на ВМРО. За време на Илинденското востание (1903) од селото учество земале 33 четници, меѓу кои Ѓорги Мишков, Златко Попов, Андреа Сидов, Кузо Розов и други. Во борбите загинале 3 четници. Кога започнала турската офанзива против востаниците во Костурско, жителите на Бобиште го напуштиле селото и се засолниле во Клисура, додека оние кои не избегале биле убиени, вкупно 13 на број. Турскиот башибозук најпрвин го опљачкал селото а потоа и го запалил. Изгореле сите 115 куќи, машкото и женското селско училиште. Во Клисура селаните останале околу две години, но исто така и голем број на семејства немајќи каде да се вратат за навек ја напуштиле Македонија. И после Илинденското востание продолжиле страдањата на Бобиште, овој пат од грчките андарти. Посебно цел на напади било во 1905 година кога неколку пати било нападнато од групите на Вардас, при што биле убиени неколку селани.
Со потпаѓањето на Егејскиот дел на Македонија под власт на Грција во 1913 година, во селото Бобишта отишла грчка полиција. По нејзина наредба биле собрани сите селани во новоизграденото селско училиште и без разлика сите немилосрдно биле претепани. Причината била затоа што се Македонци, затоа што учествувале во Илинденското востание и бидејќи после востанието ги криеле комитите. Црковните и училишните книги напишаи на словенски јазик, како и иконите, биле јавно изгорени сред село. Од 1913 година поради државниот терор на Грција започна масовно иселување на селаните од Бобиште. Во 1928 година грчките власти го интернирале на една година во грчките острови Алексо Динов. Потоа, пак, во 1940 година Алексо Динов, но овој пат заедно со Златко Попов, биле интернирани на грчкиот остров Хиос. Во 1936-37 година властите во Бобишта отвориле вечерно училиште за сите оние кои не го знаеле грчкиот јазик. Во 1937 година по 350 драхми биле казнети поради зборувањето на својот мајчин македонски јазик селаните: Симо Чулев, Коста Левендов и Алексо Рибов. Во грчко-италијанската војна (1940-41) од селото земале учество околу 10 лица, меѓу кои во воените дејствија немало жртви.
Во 1941 година Бобишта се нашло под италијанска окупација. Од фашистите биле малтретирани и тепани следните лица: Ставро Каракостов, Алексо Рибов и други. Поради неподносливата ситуација неколку жители на селото во истата 1941 пребегнале во Битола. Во 1943 година грчката националистичка организација на чело со капетан Коларас била во село Лошница. Таа се припремала да го нападне Бобишта и изврши масовно изгонување на македонското население. За оваа намера на Коларас жителите на Бобишта ги извести еден жител, Грк, од Лошница. Селаните на Бобишта ги презеле сите превентивни мерки. Бандата на Коларас го нападнала селото но никого не успеала да фати, бидејќи сите селани биле сокриени во блиските кории. Во септември 1944 година за прв пат во селото биле формирани организациите ЕАМ и СНОФ. Во СНОФ биле организирани преку 40 лица, а секретар бил Никола Попов. Во Егејската бригада од Бобишта учество зеле Димитар Чулев, Димитар Мичов, Ѓорѓи Мичов, Коста Левендов, Коста Ларгов и Тоди Далов.
Во мај 1945 година, по ослободувањето на Грција, една грчка банда на чело со Лекопулос навечер го заобиколила Бобишта. Бандата го фатила Симо Чулев и го претепала бидејќи син му бил дел од Егејската бригада и моментално бил Во НР Македонија. Лекопулос наредил да се соберат сите селани. Штом тоа било направено, наредил сите оние кои имаат свои блиски во НР Македонија да излезат три чекори понапред од другите. Тогаш тројца членови на бандата на ѕверски начин почнале да ги тепат родителите и блиските на оние кои биле дел од Егејската бригада. Во октомври 1945 во селото бил формиран комитет на НОФ, во кој влегле повеќе селани, а за секретар бил избран Ѓорѓи Поповски. Во 1947 година во селото поминала Комисијата на ООН за испитување на положбата во Грција. За таа пригода Македонците писмено и усно ги изложиле пред меѓународните претставници сите свои забелешки. Како одмазда за ова, режимските сили по две недели го нападнале селото. Во истата година од селото во редовите на ДАГ излегле 26 борци, а селото извесно време било ослободено од партизаните.
Димитар Љоровски Вамваковски
Објавено во Македонска Ризница, број 18
No comments:
Post a Comment