September 24, 2014

Македонците сакале да ги исфрлат и од Хелада

Македонците биле прикажувани одвоено од Хелените и кај Плутарх, кој исто така користел постари автори, современици на Александар Македонски. Во животописот "Демостен", Плутарх вели: "Придружувајќи им се на пратениците од Атина, Демостен помагал на сите градови сложно да удрат на Македонците и заеднички да ги исфрлат од Хелада. Филарх, навел дека во Аркадиј дури и во народното Собрание дошло до заемно навредување меѓу Питеј и Демостен кога едниот ги застапувал Македонците, а другиот Хелените"

Во делата на оние антички автори кои живееле и пишувале во времето на Филип II и Александар III Македонски, исто така, Македонците се одвојувале од Хелените.

Кај Теопомп Хиоски, на пример, во неговата "Philippika" се наведува дека хетајрите од Македонија биле варвари, а оние од Хелада Хелени.

Од "Александровата анабаза" на Фл. Аријан, кој користел постари автори меѓу кои ги спомнува Птоломеј Лагов и Аристобул Аристобулов, современици на Александар Македонски, дознаваме дека и постарите автори ги издвојувале Македонците од Хелените. Токму Птоломеј, за Аријан бил изворот за битката на реката Ис каде Хелените како Дариеви платеници навалиле на Македонците, таму каде нивната фаланга била најмногу развлечена. Тука настанала жестока битка, бидејќи платениците настојувале Македонците да ги потиснат во реката и да ја спасат победата на Персијците кои бегале, а Македонците не сакале да заостанат пред видливите Александрови успеси, ниту да ја затемнат славата на фалангата... Притоа "и едните и другите ги опфати некое народно честољубие меѓу Хелени и Македонци".

На друго место кај Аријан стои дека "Тој (Дареј) кога стапил на кралскиот престол морал да војува и со Македонците и со Хелените".

Во епизодата за бунтот на македонската војска пред реката Хифас во Индија, како што запишал Аријан, Којнос ќе се обрати кон Александар Македонски со следните зборови: "Сам, имено, знаеш колку наши Македонци и Хелени со тебе тргнаа, а колку останаа живи... " Потоа не исклучувајќи ги новите подвизи по враќањето дома, Којнос рекол: "Тебе ќе те следат други Македонци и други Хелени, млади наместо стари".

Кај Аријан, Македонците се издвојувале од Хелените и при кавгата меѓу Антипатер и Олимпијада: "Имено, тој сака првенство меѓу Македонци и Хелени". Потоа во истата книга, глава 15,4: ... "Тогаш Хелените и Македонците за првпат ги запознале имињата и носиите на тие народи".

Истото се потврдува и во книга IV, каде настанала поделба "за" и "против" желбата на Александар за проскинеза. Според зборовите на Анаксарх, Македонците (не Хелените) можеле да оддаваат божествени почести на Александар, затоа што ниту Дионис ниту Херакле се македонски богови. Првиот бил тебански, а вториот аргивски, т.е. и двата се хеленски богови.
Анаксарх вели: "Александар има повеќе право да биде почитуван како бог, отколку Дионис и Херакле, поради тоа што Дионис беше Тебанец, кој на Македонците ништо не им значи, а Херакле Аргеец, кој дотолку им значи што Александар - како Хераклид - припаѓа на неговиот род. Македонците, наспроти (Хелените), имаат поголеми права на својот крал да му оддаваат божествени почести. Против проскинезата се изјаснил олинтискиот филозоф Калистен. Во обраќањето кон Александар, меѓу другото, тој вели: "Кога ќе се вратиш дали и Хелените ќе ги присилуваш на божествено почитување или ќе ги поштедуваш, а на Македонците ќе им ја наметнеш таа срамота. Или при изразувањето на почест ќе одредиш разлика за сите - така што Хелените и Македонците ќе ти искажуваат почест на човечки и хеленски начин, а само варварите на варварски начин".

И на други места во Анабазата на Аријан името на Македонците посебно се нагласува.

МАКЕДОНСКА КОЊАНИЦА

Македонците биле прикажувани одвоено од Хелените и кај Плутарх, кој исто така користел постари автори, современици на Александар Македонски. Во животописот "Демостен", Плутарх вели: "Придружувајќи им се на пратениците од Атина, Демостен помагал на сите градови сложно да удрат на Македонците и заеднички да ги исфрлат од Хелада. Филарх, навел дека во Аркадиј дури и во народното Собрание дошло до заемно навредување меѓу Питеј и Демостен кога едниот ги застапувал Македонците, а другиот Хелените".

Во животописот на Александар од Плутарх, според овој автор Александар им се обратил на Ксенодох Кардиецот и Артемиј Колофоњанинот со зборовите: "Зарем не ви се чини дека Хелените меѓу Македонците се шетаат како полубогови меѓу ѕверови?".

Кај Диодор Сицилиски, во неговото дело "Историска библиотека", книга XVIII, меѓу другото, се наведува дека "коњаницата ја сочинувале илјада и осумстотини Македонци и шестотини од Хелада". Од книга XVIII, дознаваме за победата што Македонците ја извојувале над Хелените предводени од војсководецот Питон. По победата, откако им било наредено да го положат оружјето Хелените се измешале со Македонците... Понатаму се кажува дека "Македонците го прекршиле договорот со Хелените, ненадејно ги нападнале и ги погубиле".

БИТКАТА НА ХЕРОНЕЈА

Кај Полибиј, кој го пренесува владеењето на последните македонски кралеви стои дека за Хелените македонското владеење било ропство. Во својата "Истории", книга IX, Полибиј го пренесува говорот на етолскиот пратеник против Филип V, одржан пред Спартанците: "Уверен сум Лакедајмонци дека никој не се осмелува да одрече дека власта од Македонците не значи ропство за Хелените". Инаку, и самиот Полибиј, Македонците не ги смета за Хелени. Тој јасно ги одделува едните од другите на повеќе места.

Во книга XVIII, споредувајќи го римското и македонското вооружување, тој истакнува дека македонскиот боев ред во поранешните времиња на дело се докажал понадмоќен од другите формации во Азија и Хелада".

Во книга I, се наведува дека "сакал на сите да им ја објасни ситуацијата на Македонците и Хелените" во времето пред војната со Римјаните, односно "каква била тогашната ситуација во Хелада, во Македонија, а исто така и во Картагина..."

Полибиј ги одвојувал настаните во Македонија од оние во Хелада и Сирија. Истото го прави и на други места, на пример, во книга XXXVIII, итн.

Претходните податоци од античките автори покажуваат дека Македонците од стапувањето на историската сцена биле сметани за посебен народ, одделен од Хелените. Од претходните автори, исто така дознаваме дека по битката на Херонеја (338 г. пред н.е.) каде Хелените биле поразени од Македонците, предводени од Филип II, им била наметната македонската власт, која ја чувствувале како ропство, се до појавата на Римјаните, кога дошло само до смена на господарите. Тоа го потврдува и самиот Полибиј, кој во својата "Истории" запишал: Римјаните од Филип V ги презеле "оковите на Хелада, а со тоа дошло само до смена на господарите, а не и до ослободување на Хелените".

КРАЈ

ПОДГОТВИЛ: Де.Т. (Извор: Вечер)

Книгата од Драги Арсов може да се набави во просториите на Макавеј, во Домот на градежниците (приземје) во Скопје или да ја порачате на телефон 075 209 446

No comments: