Егејскиот дел на Македонија (1913-1989) Стојан Киселиновски
б) ЕТНИЧКИТЕ ПРОМЕНИ И ВЛИЈАНИЕТО ВРЗ МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК (1913-1940)
По политичката поделба на Македонија во 1913 година македонскиот народ не престанал да живее компактно во ова јужна македонска провинција. Постоењето на компактно македонско население во егејскиот дел на Македонија создавало објективни услови за опстанок на македонскиот јазик и покрај државниот терор на грчката држава. Тоа произлегува од фактот дека македонскиот јазик ја имал на своја страна историската традиција. Во периодот непосредно по Втората балканска војна, македонскиот јазик во егејскиот дел на Македонија имал улога на langue usuelle (најупотребуван јазик) не само за македонското население, туку и за другите традиционално историски малцинства што живееле со векови покрај македонското население како Турци, Евреи, Власи, Роми итн.
Од вкупно 1.052.227 лица колку што имал егејскиот дел на Македонија, 815.472 го знаеле и го користеле македонскиот јазик во секојдневниот живот.
Истовремено грчкиот јазик во периодот од 1913 до 1923 година немал улога langue usuelle за населението во егејскиот дел на Македонија и покрај статусот на langue officielle (државен, официјален јазик) што го имал овој јазик. Тоа произлегува од фактот дека грчкото население што живеело во егејскиот дел на Македонија било реално малцинство и поради тоа грчкиот јазик имал статус на langue de la minorite (јазик на малцинство) или langue de famille (семеен јазик) кој што го зборувале и го користеле 236.755 лица од вкупно 1.052.227 жители.
Почнувајќи од 1923 година, македонскиот јазик постепено го губел статусот на langue usuelle, и no миграционите движења меѓу Грција и Бугарија, Грција и Турција, македонскиот јазик добивал статус на langue de famille и станал како македонскиот народ, langue de la minorite.
Co иселувањето во Бугарија на 86.582 лица, македонското население од егејскиот дел на Македонија не губело само во својата физичка компактност, туку и во неговата јазична бројност. Co иселувањето на македонското население од источна и централна Егејска Македонија (Драмско, Серско, Кавалско, Солунско, Кукушко, Демир-Хисарско), овие региони биле засегнати не само етнички, туку и во јазична смисла. Македонскиот јазик, со заминувањето на македонското население, бил притиснат во рамките на малубројното македонско население што остана да живее во источно-централните делови во егејскиот дел на Македонија.
Истовремено со иселувањето на македонското население во Бугарија, паралелно се одвивала и задолжителната размена на населението меѓу Грција и Турција. Муслиманското население од егејскиот дел на Македонија, по силата на Лозанскиот мировен договор, задолжително заминало за Турција. Во такви услови од егејскиот дел на Македонија се иселиле во Турција 350.000 муслимани и со нив заминало едно население кое, покрај мајчиниот јазик, добро го познавало и користело и македонскиот јазик (68). Тоа придонело македонскиот јазик да го загуби својот традиционален историски јазичен статус, станувајќи langue de la minorite на кој што зборувале само 240.000 Македонци, останати да живеат, главно, во западниот дел на Егејска Македонија (Костурско, Леринско, Воденско). Од друга страна, грчкиот јазик го заменил својот историски јазичен статус по 1923 година. Од langue de famille или langue de la minorite, грчкиот јазик станал реално langue usuelle за целокупното населениешто живеело во егејскиот дел на Македонија по големите миграциони движења. На место на иселеното македонско население, во егејскиот дел на Македонија биле колонизирани 618.199 лица грчко и негрчко население дојдени од целиот свет. Co проширувањето на грчкиот и негрчкиот христијански елемент се ширел и грчкиот јазик во форма на Димотики. Од вкупно 1.412.477 лица колку што броело населението во егејскиот дел на Македонија по миграционите движења, 1.172.477 лица (Грци, Туркофони, Ерменци, Кавкасци, Евреи и други) го употребувале или се стремеле да го употребуваат грчкиот јазик. Co тоа грчкиот јазик, покрај неговиот статус на langue officielle станува реално langue usuelle или langue majoritaire за целокупното население што живеело во егејскиот дел на Македонија no големите миграциони движења.
68 Во Турција заминале и 40.802 Македонци по потекло и јазик, но со муслиманска црковна вероисповест.
б) ЕТНИЧКИТЕ ПРОМЕНИ И ВЛИЈАНИЕТО ВРЗ МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК (1913-1940)
По политичката поделба на Македонија во 1913 година македонскиот народ не престанал да живее компактно во ова јужна македонска провинција. Постоењето на компактно македонско население во егејскиот дел на Македонија создавало објективни услови за опстанок на македонскиот јазик и покрај државниот терор на грчката држава. Тоа произлегува од фактот дека македонскиот јазик ја имал на своја страна историската традиција. Во периодот непосредно по Втората балканска војна, македонскиот јазик во егејскиот дел на Македонија имал улога на langue usuelle (најупотребуван јазик) не само за македонското население, туку и за другите традиционално историски малцинства што живееле со векови покрај македонското население како Турци, Евреи, Власи, Роми итн.
Од вкупно 1.052.227 лица колку што имал егејскиот дел на Македонија, 815.472 го знаеле и го користеле македонскиот јазик во секојдневниот живот.
Истовремено грчкиот јазик во периодот од 1913 до 1923 година немал улога langue usuelle за населението во егејскиот дел на Македонија и покрај статусот на langue officielle (државен, официјален јазик) што го имал овој јазик. Тоа произлегува од фактот дека грчкото население што живеело во егејскиот дел на Македонија било реално малцинство и поради тоа грчкиот јазик имал статус на langue de la minorite (јазик на малцинство) или langue de famille (семеен јазик) кој што го зборувале и го користеле 236.755 лица од вкупно 1.052.227 жители.
Почнувајќи од 1923 година, македонскиот јазик постепено го губел статусот на langue usuelle, и no миграционите движења меѓу Грција и Бугарија, Грција и Турција, македонскиот јазик добивал статус на langue de famille и станал како македонскиот народ, langue de la minorite.
Co иселувањето во Бугарија на 86.582 лица, македонското население од егејскиот дел на Македонија не губело само во својата физичка компактност, туку и во неговата јазична бројност. Co иселувањето на македонското население од источна и централна Егејска Македонија (Драмско, Серско, Кавалско, Солунско, Кукушко, Демир-Хисарско), овие региони биле засегнати не само етнички, туку и во јазична смисла. Македонскиот јазик, со заминувањето на македонското население, бил притиснат во рамките на малубројното македонско население што остана да живее во источно-централните делови во егејскиот дел на Македонија.
Истовремено со иселувањето на македонското население во Бугарија, паралелно се одвивала и задолжителната размена на населението меѓу Грција и Турција. Муслиманското население од егејскиот дел на Македонија, по силата на Лозанскиот мировен договор, задолжително заминало за Турција. Во такви услови од егејскиот дел на Македонија се иселиле во Турција 350.000 муслимани и со нив заминало едно население кое, покрај мајчиниот јазик, добро го познавало и користело и македонскиот јазик (68). Тоа придонело македонскиот јазик да го загуби својот традиционален историски јазичен статус, станувајќи langue de la minorite на кој што зборувале само 240.000 Македонци, останати да живеат, главно, во западниот дел на Егејска Македонија (Костурско, Леринско, Воденско). Од друга страна, грчкиот јазик го заменил својот историски јазичен статус по 1923 година. Од langue de famille или langue de la minorite, грчкиот јазик станал реално langue usuelle за целокупното населениешто живеело во егејскиот дел на Македонија по големите миграциони движења. На место на иселеното македонско население, во егејскиот дел на Македонија биле колонизирани 618.199 лица грчко и негрчко население дојдени од целиот свет. Co проширувањето на грчкиот и негрчкиот христијански елемент се ширел и грчкиот јазик во форма на Димотики. Од вкупно 1.412.477 лица колку што броело населението во егејскиот дел на Македонија по миграционите движења, 1.172.477 лица (Грци, Туркофони, Ерменци, Кавкасци, Евреи и други) го употребувале или се стремеле да го употребуваат грчкиот јазик. Co тоа грчкиот јазик, покрај неговиот статус на langue officielle станува реално langue usuelle или langue majoritaire за целокупното население што живеело во егејскиот дел на Македонија no големите миграциони движења.
68 Во Турција заминале и 40.802 Македонци по потекло и јазик, но со муслиманска црковна вероисповест.
No comments:
Post a Comment